So�tyk Stefan4

435

SOŁTYK STEFAN — SOŁTYK TOMASZ

sunków polsko-radzieckich, W. 1962—4 1—III; Dow-bor-Muśnicki J., Moje wspomnienia, W. 1935, poza indeksem: Załączniki, s. 49—52, 59; Hcnning-- M i c h a e 1 i s E. de, W zamęcie („Burzy dziejowej” część trzecia. Przyczynek do historii formacji polskich w Rosji 1917—1918), W. 1929; Jednodniówka zjazdu koleżeńskiego Radomiaków w dniu 6, 7 i 8 maja 1923 w Radomiu, [W., b.r.w.] s. 88, 98; Komunikaty informacyjne Komisariatu Rządu na M. St. Warszawę, W. 1991 I z. 1; Miklaszewski W., Sejmowladztwo. Sejm Ustawodawczy (1919—1922), W. 1931 s. 609, 733; Mowa senatora Stefana Soltyka wygłoszona w Senacie w dniu 11-ym marca 1932 r..., Radom 1932; Protokoły Rady Obrony Państwa. Z dziejów stosunków polsko-radzieckich. Studia i materiały, [Wyd.] A. Lcinwand, J. Molenda, W. 1965 I; Rataj M., Pamiętniki 1918 1927, W. 1965; Roskoszny J., Diariusz wielkiej wojny, 1914—1915, Kielce 1998 I; Spraw, stenogr. Sejmu, 1919—22; toż, 1922—8; Spraw, stenogr. Senatu 1930—5; Świtalski K., Diariusz 1919—1935, W. 1992; Wańkowicz M., Strzępy epopei, W. 1936; Witos W., Moja tułaczka, [Wyd.] J. R. Szaflik, W. 1967; — „Gaz. Radomska” 1934 nr 2, 1935 nr 5, 9, 10, 1937 nr 9; „Słowo” (Radom—Kielce) R. 7: 1928 nr 30, 47; — B. Naród.: sygn. 5997 k. 23; — Mater. Red. PSB: Informacje nadesłane przez żonę, Irenę Soł-tyk.

Andrzej A. Zięba

Sołtyk Tomasz h. własnego (zm. 1773), woj. łęczycki. Był najstarszym synem Józefa Franciszka, kaszt, lubelskiego (zob.), i Konstancji z Drzewickich, bratem bpa krakowskiego Kajetana (zob.) i kaszt, warszawskiego Macieja (zob.).

Brak wiadomości o tym, gdzie i jakie S. pobierał nauki. Dn. 28 VIII 1738 był w Lublinie na sejmiku elekcyjnym i jako «assesor lubelski» podpisał instrukcję poselską woj. lubelskiego, z ziemi łukowskiej, na październikowy sejm warszawski. W r. 1742 ożenił się z Antonillą Małachowską, siostrą Adama (zob.), wówczas star. oświęcimskiego. Dn. 11 VIII 1744 otrzymał nominację na stolnika, 8V 1750 na chorążego lubelskiego. Z księstwa oświęcimsko-zatorskiego posłował na sejm grodzieński 1752 r.; w trakcie obrad domagał się (13 X), by zagraniczni ministrowie i rezydenci nie uczestniczyli w sesjach sejmowych oraz rekomendował (3 X) zasługi kanclerza w. kor. Jana Małachowskiego, swego szwagra A. Małachowskiego, marszałka Tryb. Kor. w r. 1752, i referendarza kor. Wojciecha Siemieńskiego.

W czasie sporu o ordynację ostrogską współpracował S. z Jerzym Augustem Mniszchem, marsz. nadw. kor. Powołany reskryptem królewskim z 2 XI 1754 na jednego z pięciu administratorów ordynacji, poparł dwór, gdy komisja dubieńska przyznała hetmanowi w. kor. Janowi Klemensowi Branickiemu prawo nadawania wakujących w milicji ordynackiej szarż wraz z przynależącymi doń majątkami, a reskrypt Augusta II zarezerwował dla króla prawo nominacji jednego z trzech przedstawionych przez hetmana kandydatów. W przesłanym Mniszchowi memoriale dowodził, że jeżeli król miał prawo ustanowić administrację i komisję do zabezpieczenia milicji ordynackiej, to przysługuje mu rówmież prawo do uregulowania jej gospodarki. Dziękując 25 VII 1755 Branickiemu za patent na gen.-lejtnanta w wojsku kor., prosił hetmana

0    pułkownikostwo ordynackie w razie wakansu po chorującym podstolim lit. Józefie Lubomirskim. W r. 1756 został wyznaczony na komisarza od wojska cudzoziemskiego autoramentu na Tryb. radomski. Z końcem 1757 zabiegał o zwolnione po śmierci Jana Franciszka Nowosielskiego podkomorstwo lubelskie. W liście do A. Małachowskiego z 19 XII t.r. prosił o wstawiennictwo u woj. lubelskiego Antoniego Lubomirskiego. Dn. 13 II 1758 otwierał sejmik elekcyjny pod-komorski woj. lubelskiego i został na nim obrany kandydatem na podkomorzego lubelskiego; dn. 21 II t.r. otrzymał nominację. Na sejm zwycz. warszawski 1758 r. był S. ponownie posłem z księstwa oświęcimsko-zatorskiego. Po niedoszłym sejmiku deputackim zagajał w Lublinie 11 IX 1759 sejmik gospodarski. Przed sejmem 1760 r. był przewidziany przez partię dworską na posła z woj. lubelskiego obok Eustachego Potockiego, gen. artylerii lit., jednak sejmik lubelski został zerwany podczas elekcji marszałka przez komornika lubelskiego Michała Trzcińskiego, «pensjonariusza ks. wojewody ruskiego» Augusta Czartoryskiego, aby nie dopuścić do wyboru S-a na posła. W 1. pięćdziesiątych i na początku 1. sześćdziesiątych był S. jednym z bliskich dworowi działaczy sejmikowych, pomagał organizować sejmiki poselskie i deputackie w woj. krakowskim, sandomierskim i lubelskim, często we współpracy ze szwagrem A. Małachowskim.

Dn. 21 I 1761 dostał S. nominację na woj. łęczyckiego, niewątpliwie za protekcją brata Kajetana, bpa krakowskiego; 3 VIII t.r. otrzymał również Order Orła Białego. Po zerwanym nad-zwycz. sejmie warszawskim 1761 r. był obecny na posejmowej radzie senatu (13 V) i podpisał jej postanowienia. Uważając, że o redukcji monety mają prawo decydować tylko wszystkie stany Rzpltej na sejmie, opowiedział się wtedy za zwołaniem w tej sprawie sejmu nadzwycz., a termin jego złożenia pozostawił królowi. W październiku t.r. został wysłany przez Augusta II wraz z miecznikiem kor. Franciszkiem Lubomirskim

1    E. Potockim do Piotrkowa dla utrzymania spokoju na Tryb. Kor. Po śmierci kanclerza Małachowskiego brat biskup Kajetan wysunął kandydaturę S-a do podkanclerstwa kor. i w kampanii przedsejmowej 1762 r. starał się uzyskać dlań rekomendacje sejmikowe, co doprowadziło do konfliktu z J. A. Mniszchem, popierającym do pieczęci mniejszej Ignacego Twardowskiego. Starania o ministerium nie powiodły się, chociaż S. uzyskał rekomendację z sejmiku łęczyckiego, któremu marszałkowa} A. Małachowski, a sejmik

8*