STR195

cjał (od stadium inicjacji do kształcenia profesjonalnego), rozwój i bariery erystyczne dla poszczególnych typów kariery.

Projektowany wysiłek badawczy zmierza do opisania z perspektywy nauczyciela ch zdolności realizacji efektywnej zmiany na poziomie sytuacji edukacyjnej (w oraz w szerokim środowisku procesu edukacyjnego). Analitycznie uzasadniona -tryfikowana, kompleksowa koncepcja kompetencji nauczyciela (samoświadomego rrocesie edukacyjnym) zostaje uznana za jeden z fundamentów profesjonalizacji aowych warunkach.

Najczęściej wskazywaną parakategorią we współczesnym modelowaniu roli nau-r Tiela jest „kompetencja". „Kompetencyjność" nauczyciela jest dzisiaj wręcz modna, iując tu choćby z ekskursu (Lewowicki, 1993) w tym kierunku zauważmy, że sam „kompetencja" jest z pewnością desygnatem jednej z najbardziej skorelowanych naszym języku instrumentalizacji pragmatycznego sensu ludzkiego działania. W przy-projektowanych badań tę parakategorię rozumiemy jako „kompetencję kreowania ay jako elementu procesu edukacyjnego, obserwowanego w warunkach sytuacji acyjnej".

Zmiana jest rozumiana jako akt kreatywnego i sprawnego technologicznie stosowa-optymalnych rozwiązań w kształtowaniu konkretnych sytuacji dydaktycznych. Cel ay nie jest celem ideologicznym, choć dotyczy przybliżania się do realizacji na nomie szkoły kompleksu wartości wolnościowych, praw jednostek, a w sferze icznej w kierunku jej poszerzania w ramach — wyznaczanego przez pedagogię toczną — minimum konsensusu co do zasad projektu ładu demokratycznego.

Na przykładzie grupy wchodzącej do zawodu skonfrontowanej z wypracowanym pierwszej kolejności obrazem zachowań i samoświadomości nauczycieli z długoletnim ; świadczeniem (grupa referencyjna) mogłyby zostać zbadane i opisane okoliczności graniczające i ułatwiające kształtowanie kreatywnych zachowań i postaw nau-cieli w sytuacji zmiany społecznej. Istotnym kryterium opisu pozostanie efektywność n:ałań nauczyciela. Zakłada się zweryfikowanie różnych projektów roli nauczyciela r nowej sytuacji, znanych typologii profesjonalizacji na różnych etapach rozwoju iwodowego.

Projekt badawczy zmierzałby w istocie do oznaczenia garnie możliwości kreatywnego i efektywnego kształtowania przez nauczyciela procesu edukacyjnego. Jedno-:ześnie pogłębione zostaną analityczne zdolności w odniesieniu do dydaktyki, m.in. jako części nowej pedagogii, czy też jako technologicznie wspomaganego systemu procedur zmiany sytuacji edukacyjnych.

Zespół przystępujący do realizacji projektu (pedagodzy, psycholodzy i socjolog) ^czyć powinna idea zebrania maksimum danych na temat technologicznego wymiaru :riałania nauczyciela w zmiennych, ciągle nowych warunkach kształtujących proces edukacyjny i szukać wraz z nimi praktycznej odpowiedzi na pytanie — jak pedagogika może go na bieżąco wspierać? W takim postępowaniu pedagogika jest gotowa na duże ryzyko i daleko idące zmiany.

195