obraz 6 (10)

obraz 6 (10)



do kształtowania się i rozwoju wszechświata: porażka światłości, długotrwałe zmieszanie Dobra i Zła, długie i często przedwczesne wyzwaiar ie się Jasności i Prawdy” 7.

Manicheizm jako reiigia nastawiona od momentu narodzin (w* okolicznościach przemyślanych ze zręcznością godną dyplomaty, bo ogłoszona w dniu koronacji króla Szapura I, drugiego władcy w nowej dynastii Sasani-dów) na misję zachodnią i wschodnią miała cztery rejony geograficznego zasięgu: rodzimy rejon środkowy, ij. królestwo Sasanidów w Persji i południowej Mezopotamii, podbite w latach czterdziestych VII w. przez muzułmańskich Abbasydów; zachodni rejon, czyli cesarstwo rzymskie; środkowo azjatycki rejon na terenie Sogdiany i wschodniego Turkiestanu i wreszcie rejon najbardziej peryferyjny na Wschodzie w postaci cesaislwa chińskiego za dynastii Tang i Ming. W każdym z tych z gruntu odmiennych od siebie obszarów geopolitycznych losy manicheizmu potoczyły się odmiennymi torami.

Nie można więc mówić o jednym końcu manicheizmu, o jega jednorazowym ostatecznym wygaśnięciu, ale trzeba się zgodzić na to, że właśnie w każdym z tych rejonów śmierć nastąpiła kiedy indziej, w innych okolicznościach i z innych przyczyn. Manicheizm miał właściwie cztery śmierci, znacznie oddalone od siebie w czasie i spowodowane

1 Cyt. za F. Niel, Albigeois et Cathares, Paris 1955, s. 32.

odmiennymi niedomaganiami czy też zamachami z zewnątrz.

1. Najkrótsze życie sądzone było Kościołowi Maniego na obszarze cesarstwa rzymskiego. Złożył się na to prosty przypadek zbieżności między okresem duchowego podboju mocarstwa rzymskiego piv.<rz manicheizm a momentem wyboru chrześcijaństwa na religię państwową imperium, co dokonało się w zasadzie w interwale lat 313 (akt tolerancji wobec chrześcijaństwa) i 393 (akl nietolerancji wobec religii niechrześcijańskich). Kok 393 — data wydania dekretu Teodozjuszu, nazwanego z tego powodu przez katolickich kronikarzy Wielkim — przesądzał właściwie losy wszystkicłi innych wierzeń istniejących na obszarze od Galii, Hiszpanii i Afryki północnej do Syrii, Egiptu i północnej Mezopotamii. Podcięte tym dekretem padały religia starorzymska, monoteizujący polileizm neo-plaloński, wschodnie kulty Izydy, Kybele, Mitry, Słońca Niezwyciężonego, Adonisa. Manicheizm musiał też pójść ich śladem. Była to więc śmierć nieoryginalna i szablonowa, spowodowana faktem ogłoszenia jednej religii za wyłączną religię na obszarze wielkiego organizmu politycznego.

Wszelako jedna rzecz pozostaje tu nietypowa. Oto ogromny ładunek zaciekłej nienawiści, jaki kierowało przeciw konkurencyjnej, a przy tym dość zracjonalizowanej doktrynie Maniego triumtującc chrześcijaństwo - i to na wiele lat przed przypieczętowaniem jogo

193


9 — Jak umierały rcllgic


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
obraz 6 do kształtowania się i rozwoju wszechświata: porażka światłości, .długotrwałe zmieszanie&nbs
pełniejszy i wszechstronniejszy obraz zjawiska kształtowania się i rozwoju samodzielnego polityczneg
STR195 cjał (od stadium inicjacji do kształcenia profesjonalnego), rozwój i bariery erystyczne dla p
466,467 ;amyj w stosunku do kształtowania się, powiedzmy, reguł strukturalnych ą.i tunku nowelistycz
Obraz 10 cm tworzą się najczęściej na erodowanych stokach lub wzniesieniach Rędziny
54016 skanowanie0007 10 Zjawisko kształtowania się ‘trzeciego nurtu wtapia się w ogólniejszy proces
Obraz8 (10) tigkcit zeihen Sie mich? Was das fur Worte sind! Wollen Sie sich nicht naher erklarcn?“
DSC11 resize •    Rozbudowuje się obraz samego siebie c) Kształtowanie się prze
Wychowanek w świecie multimedialnym. jrodki masowego przekazu wpływają na kształtowanie się i rozwój
kształcenia się i rozwoju zawodowego K_K12 potrafi określić poziom
Obraz8 N
Obraz 4 (10) 376 O poezji naiwnej i sentymentalnej To, co tutaj zarzucam idylli pasterskiej, odnosi

więcej podobnych podstron