STR231

masowej, lub że nie chce myśleć kategoriami tak odległego czasu. Około 4% badanych -'raziło pogląd, że albo nic się nie zmieni albo bardzo niewiele. Poglądy i przekonania pesymistyczne w odniesieniu do perspektywy korzystnych zmian w społecznym, ekonomicznym i prestiżowym usytuowaniu zawodu nauczycielskiego wyraziło 79% badanych

®ób.

Łm będzie nauczyciel w prcspektywie XXI wieku?

Nie będzie potrzebny, jego funkcje przejmie technika, komputer i robot, dzieci nie -ędą chodzić do szkoły, będą się uczyć z TV, nauczyciel będzie pełnił funkcje coordynatora, instruktora lub guwernera podporządkowanego życzeniom rodziców i dzie-wzrośnie liczba analfabetów, tylko ubodzy będą korzystać z pomocy szkoły i nauczyciela, bogaci kupią swoim dzieciom uczące maszyny i zabawki, nauczyciel zawsze był będzie, ale jego wiedza i funkcje ulegną zmianie, może praca w szkole będzie tylko przyjemnością? Klasy do 10 uczniów? i komputery? Może będzie doceniony, zauważony dobrze wynagradzany? Wobec powszechnej technicyzacji życia może właśnie nauczyciel będzie jedynym źródłem kontaktu z człowiekiem?

£im ja będę jako nauczyciel w 2020 roku?

„Prawdopodobnie przeżytkiem z poprzedniej epoki"

„Będę 53-letnim, znerwicowanym strzępkiem człowieka, jeżeli sytuacja nauczyciela me ulegnie poprawie".

Próba refleksji

Niewątpliwie każdy system werbalnych wypowiedzi o sobie lub własnej grupie społecznej zależy od wielu czynników m.in. od konkretnego kontekstu sytuacyjnego. Bywa, iż tworzony autoportret ulega zniekształceniu celową intencją zorientowaną na rsiąganie ważnych dla jednostki lub grupy celów społecznych. Samookreślenie przyjmuje wtedy różne postacie, np. postać wyidealizowaną lub fasadową, obronną lub deprecjonującą.

Analizując przedstawione rezultaty badań z tego punktu widzenia, trudno w nich dostrzec fasadowość czy daleko posuniętą idealizację.

Powstaje więc pytanie, czy ukazany obraz samookreślenia zawodowego nauczycieli ma znamiona intencji obronnej oraz czy i w jakim stopniu jest on wyrazem głębokiej frustracji i niekorzystnej sytuacji psychologicznej badanych nauczycieli?

Co w istocie jest zawarte w przedstawionych identyfikacjach, idealizacjach i projekcjach nauczycielskich?

Badania są w toku. Można sądzić, że ich kontynuacja będzie próbą wyjaśnienia tych pytań.

231