posłuszenstwo wobec autorytetu0024

Metoda badania

Jeśli osoba badana stwierdzała, że uczeń nie chce kontynuować, eksperymentator odpowiadał:

Niezależnie od tego, czy uczniowi się to podoba, czy nie, musi pan/i kontynuować, dopóki nie nauczy się on poprawnie wszystkich par słów. Tak więc proszę kontynuować (następnie w razie konieczności stosowano ponaglenia 2, 3 i 4).

Reakcje ofiary

We wszystkich wersjach eksperymentu uczeń udzielał odpowiedzi na test par słów skojarzonych według określonego z góry schematu - około trzech odpowiedzi błędnych na jedną prawidłową.

Reakcje ofiary były kluczowym elementem sytuacji i musiały być starannie opracowane. (W badaniach pilotażowych początkowo nie zastosowano _żadnych ustnych reakcji otiary7S^żonój~że_oprsy słowne i oznaczepia napięcia na panelu kontrolnym stworzą .wystarczającą presję,, aby ograniczyć posłuszeństwo osoby badanej. Okazało się jednak, że tak nie_jest. Przy braku protestów ze strony ucznia niemal wszyscy badani w pilotażu, M gdy raz otrzymali polecenie, bez wahania docierali do końca skali, oSojęł^ / ~ńf na o znaczeni a ~p fżełaćżńików ~ TóiiiTie móż 1 iw i ło pomiar skłonności do posłuszeństwa. Trzeba było wprowadzić czynnik, który wzmocniłby opór osoby badanej wobec poleceń eksperymentatora i ujawnił różnice indywidualne między badanymi pod względem momentu przerwania eksperymentu.

lit Czynnikiem, który wprowadzono, aby wzmocnić opór badanych, były protesty ofiary, początkowo protesty te były umiarkowane, okazały się one jednak niewystarczające. Następnie do procedury eksperymentalnej włączono protesty bardziej gwałtowne.|Ku naszemu zdziwieniu nawet najsilniejsze protesty ofiary nie powstrzymały wielu osób badanych_od stoso-wania najsurowszych kar nakazanych przez eksperymentatora. Obniżyły one jednak w pewien sposób średnią najsilniejszych zastosowanych wstrząsów i spowodowały pewne zróżnicowanie zachowań osób badanych. Krzyki ofiary zostały więc nagrane na taśmę i włączone do właściwej procedury eksperymentalnej.

Tu sytuacja nie tylko zwróciła uwagę na trudności techniczne w znalezieniu użytecznej procedury eksperymentalnej, ale także ukazała, że osoby badane są posłuszne władzy w większym stopniu, niż przypuszczaliśmy.

39