Strona0256

256

v Rys. 10.13

Załóżmy (jak jest w rzeczywistości), że ruch wahadła jest w przybliżeniu sinusoidalny. Prędkość zmienia się też sinusoidalnie, a zatem opierając się na charakterystyce tarcia (rys. 10.13b), możemy zbudować oscylogram siły. Konstrukcję takiej krzywej oscylograficznej pokazano na rys. 10.14 dla dwóch wartości amplitudy.

Rys. 10.14

W jednym przypadku zmiany prędkości leżą w granicach prostoliniowego opadającego odcinka charakterystyki tarcia, w drugim - wychodzą poza odcinki załamania charakterystyki i zachodzą na jej odcinki poziome. W związku z konstrukcją tej krzywej należy zrobić następujące uwagi. Po pierwsze, na osi rzędnych jest oznaczana względna prędkość liniowa v. Jest ona równa sumie prędkości liniowej wału v₀ i prędkości liniowej mufy wahadła v, jeżeli kierunek dodatni v został wybrany jako przeciwny do v₀. Po drugie, siła tarcia rozpatrywana jako siła zewnętrzna w stosunku do wahadła nie jest siłą poruszającą, lecz hamującą, skierowaną przeciwnie do kierunku mchu. Dlatego jako siłę zewnętrzną jF należy przyjąć siłę tarcia F_R ze znakiem przeciwnym. Jeżeli nie uwzględnimy tego, nie otrzymamy prawidłowego przesunięcia fazowego i odpowiedniego kierunku