zarządzanie0006

instrumentarium coraz powszechniej wprowadzane do praktyki funkcjonowania gmin i wspólnot ponadlokalnych. Jest to tym ważniejsze, że rosnąć będą oczekiwania formułowane wobec każdej kolejnej kadencji samorządów lokalnych. Będzie tak niezależnie od kształtowania się sytuacji finansowej gmin.

Chodzi o stosowanie przez gminy profesjonalnych procedur (schemat 4):

•    definiowania tożsamości,

•    diagnozy sytuacji,

•    budowania wizji przyszłości,

•    formułowania krótko, średnio i długoterminowych celów,

•    ustalania pól działań strategicznch.

•    wyznaczania kierunków rozwoju,

•    tworzenia programów operacyjnych

•    wdrażania poszczególnych projektów,

•    promocji kulturalnej, gospodarczej i turystycznej,

•    wspierania przedsiębiorczości.

•    zachęcania inwestorów zewnętrznych.

Opanowanie takich i innych procedur wymaga wzmocnienia kadrowego służb gminnych. W wielu przypadkach chodzi o uzupełnienie i podniesienie przez te służby posiadanych kwalifikacji, a także czego nie da się uniknąć, wymiany personelu. Specjaliści do spraw rozwoju analiz i prognoz projektów i programów, zarządzania, finansów, marketingu, kontrolo i monitoringu to tylko niektóre ze specjalności deficytowych na poziomie lokalnym i ponadłokainym.

Definiowanie tożsamości to nic innego jak bliższe określenie cech i aktywności wyróżniających gminy lub wspólnotę ponadlokal-ną. Istotne znaczenie mają także wyróżniające dany obszar kompetencje profesjonalne oraz środowiska przywódcze.

Mówiąc o diagnozie sytuacji, trzeba brać pod uwagę całościową ocenę sytuacji społecznej, gospodarczej i ekologicznej gminy bądź określonej wspólnoty ponadlokalnej.

Kładąc nacisk na lokalny rozwój bardzo często niezbędne może okazać się sporządzenie od^ręonego raportu o stanie bazy ekonomicznej gminy lub całego subregionu.

. Budowa wizji rozwoju gminy lub subregionu z pewnością nie może być zredukowana do jej wymiaru gospodarczego. Bardziej atrakcyjne i pożądane jest tworzenie wizji rozwoju zintegrowanego, adekwatnego do całościowej oceny sytuacji. Celowe jest równoległe uruchomienie studiów nad uwarunkowaniami i kierunkami zagospodarowania przestrzennego.

Wykonanie rrzech wymienionych wyżej etapów postępowania umożliwia przejście do fazy formułowania celów rozwoju gminy. Są to cele krótko-, średnio- i długoterminowe. Większość z nich to cele jakościowe. Dotyczą one tworzenia struktur i projektów w otoczeniu gospodarki oraz programów operacyjnych złożonych z jednorodnych projektów. Ich realizacja służy wspieraniu procesów przekształceń własnościowych, gospodarczych i przestrzennych oraz koncentruje się na warunkach sprzyjających ożywieniu lub ekspansji gospodarczej.

' narzędziami zarządzania rozwojem lokalnym są-strategie ogólne i ^specyficzne oraz « proiekry strategiczne i programy operacyjne. W ramach strategii ustaione zostają priorytety rozwojowe oraz ciąg kroków, których wykonanie zapewni osiąganie celów. Odpowiednio do systematyki celów można wydzielić strategię krótko-, średnio- i długoterminową. Wano w tym miejscu wskazać na celowość posługiwania się globalną strategią rozwoju gmin\ oraz strategiami specyficznymi w obrębie wyznaczonych pól działań strategicznych.

K.jlizacja strategii rozwoju lokalnego i ponadlokalnego wymaga przejścia do fazy kreowania i wdrażania projektów oraz tworzenia i realizacji programów operacyjnych. Konkretne projekty są różne co do rodzaju,

wielkości, rangi i horyzontu czasowego. Ważne jest aby ze zbioru możliwych projektów wybrać projekty priorytetowe. Są nimi te projekty, które budują pozycję gminy lub wspólnoty ponadlokalnej w otoczeniu. Zwiększają jej atrakcyjność dla ludzi i businessu. Są źródłem korzyści komparatywnych dostarczanych przez gminę określonym działalnościom gospodarczym i jej przewagi konkurencyjnej nad gminami ościennymi zbiory jednorodnych projektów tworzą programy operacyjne.

Zarówno w formułowaniu strategii rozwoju gminy jak i przy opracowywaniu projektów i programów bardzo ważna jest faza początkowa, w której rodzą się nowe idee i pomysły. W fazie tej trzeba bezwzględnie przestrzegać zasad twórczego myślenia. Konieczna jest także dbałość o doprowadzenie ustaleń strategicznych i programowych do takiego poziomu konkretności, który umożliwia argumentację na rzecz ich słuszności i pozyskanie możliwie największej liczby sprzymierzeńców i partnerów w fazie realizacyjnej.

Załącznik 1

Rada Liderów Lokalnych

Czym jest Rada?

1.    Rada Liderów Lokalnych jest strukturą nieformalną, tworzącą dla wypracowania strategii rozwoju gminy lub wspólnoty międzygminnej.

2.    Rada Liderów Lokalnych stanowi forum dialogu publicznego o najważniejszych sprawach przyszłości i współpracy w skali gminy lub wspólnoty międzygminnej. Jaki jest skład Rady?

3. W skład Rady Liderów Lokalnych wchodzą główni aktorzy życia publicznego, gospodarczego, kulturalnego, zawodowego i społecznego poszczególnych gmin.

ą. Lider reprezentuje określone środowisko, grupę społeczną lub grupę interesów. Nie jest natomiast rzecznikiem własnych, prywatnych opinii.

5.    W składzie Rady Liderów Lokalnych powinny znaleźć się osoby i środowiska

0    twórczym i nierzadko opozycyjnym nastawieniu do powszechnie uznawanych ideii

1    poglądów.

6.    Lider powinien łączyć w sobie w możliwie najwyższym stopniu kompetencje decyzyjne i profesjonalne.

7.    Za lidera powinna być również uznana osoba hierunkcyjna o uznanym autorytecie środowiskowym.

8.    Do składu Rady Liderów Lokalnych nie powinny być wprowadzane osoby z ramienia i klucza partii politycznych.

9.    Inicjatorem procesu tworzenia Rady Liderów Lokalnych w gminie są władze lokalne.

10.    Gminy tworzące określoną wspólnotę ponadlokalną ustalają pulę miejsc w Radzie Liderów biorąc pod uwagę zasadę, że jej liczebność waha się w przedziale 25-35 osób.

11.    Liczba miejsc przypadających w Radzie Liderów poszczególnym środowiskom lub gminom (w przypadku wspólnoty ponadlokalnej) podlega zasadzie równości partnerów.

12.    Władze lokalne każdej gminy robią wstępną „przymiarkę" składu środowiskowego Rady; lub własnej reprezentacji osobowej we wspólnocie międzygminnej stosownie do dysponowanej puli miejsc.

13.    Przewodniczący Rady Gminnej oraz wójt, burmistrz lub prezydent każdej gminy czynią starania aby w skład Rady Liderów gminy lub wspólnoty międzygminnej weszły osoby, które będą dobrze reprezentowały interesy całej gminy.

25