Wprowadzenie do ewaluacji
Funkcje ewaluacji - oprócz pomiaru efektów programów/projektów - obejmują zrozumienie i przedstawienie ewaluowanej rzeczywistości. Niektóre podejścia badawcze koncentrują się na analizie podejmowanych działań przez pryzmat doświadczeń ich uczestników. Według tych podejść ewaluacja to dialog z różnymi grupami odbiorców, to rozumiejąca analiza ewaluowanych działań. Różnorodność podejść do ewaluacji pokazują różne jej definicje.
Ewaluacja to systematyczne badanie wartości lub zalet jakiegoś obiektu. [Joint Committee on Standardsfor Educational Evaluation]
Ewaluacja to proces systematycznego gromadzenia informacji na temat działania, xvłaściwości i rezultatów programów, personelu oraz produktów. [M. Q. Patton]
Ewaluacja to systematyczne badanie wartości lub cech konkretnego programu, działania lub obiektu z punktu widzenia przyjętych w tym celu kryteriów w celu jego usprawnienia, rozwoju lub lepszego rozumienia. [L. Korporowicz]
Studia oceniające są skoncentrowane na konkretnych przedsięwzięciach (...). Pełne studium oceniające przynosi wynik w postaci „opowieści", czasem wspartej danymi o charakterze statystycznym. Opowiada ono o tym, co się wydarzyło. Ujawnia punkty widzenia i przekonania rozmaitych grup i osób w sposób obiektywny. Opowiada o zaletach i brakach. Dodatkową korzyścią, jaką przynosi pełne studium ewaluacyjne, jest to, że jego wyniki poddają się uogólnieniu („z opowieści tej wynika...."), mogą służyć usprawnieniu następnych programów zmian edukacyjnych". [R. E. Stake]
Czym zatem jest ewaluacja? Ewaluacja to próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy prowadzone przez nas działania mają sens, czy są realizowane zgodnie z oczekiwaniami tych, do których zostały skierowane, czy przynoszą zamierzone efekty, a jeśli nie, to jakie są źródła niepowodzenia?
Refleksja nad sensem i sprawnością własnego działania nie jest obca realizatorom projektów społecznych. W trakcie realizacji projektu, rozwiązywania codziennych dylematów projektowych dokonywana jest ona jednak w sposób potoczny, nieusystematyzowany, w oparciu o niesprecyzowane kryteria, wyrywkowe informacje, w sytuacji częstego deficytu „twardych dowodów".
Ewaluacja natomiast to proces realizowany w sposób metodyczny i systematyczny, obejmujący:
■ zbieranie i analizę danych na temat przebiegu programu/projektu oraz uzyskiwanych efektów,
■ dokonywanie - na podstawie zebranych danych - oceny ewaluacyjnej (wartościującej) programu/projektu.
W odróżnieniu od „zwykłego" oceniania, polegającego na przypisywaniu analizowanemu obiektowi określonej noty (wyrażonej liczbowo lub słownie), w ewaluacji badany obiekt
Poradnik dla Wnioskodawcy :Jak przygotować dobry projekt, a potem przeprowadzić jego ewaluację