9990200254

Wprowadzenie do ewaluacji

oceniany jest pod kątem ustalonych wcześniej kryteriów i z zamiarem sformułowania zaleceń mających na celu podniesienie jego jakości.

Swoim przebiegiem ewaluacja przypomina typowy proces badawczy - wykorzystuje podobne sposoby postępowania, sięga po te same metody i techniki badawcze. Mimo wielu analogii, jakie łączą ewaluację z badaniami społecznymi, ewaluacja nie jest jednak badaniem naukowym. Jest to badanie o charakterze praktycznym, podejmowane:

■    pod wpływem praktycznych potrzeb informacyjnych (a nie potrzeb poznawczych, mających na celu zrozumienie ogólnej natury zjawisk),

■    z zamiarem formułowania wniosków dotyczących konkretnych przedsięwzięć (a nie ogólnych prawidłowości czy teorii),

■    z wyraźnym zamiarem wykorzystania wniosków w praktyce (a nie z zamiarem wniesienia wkładu w rozwój wiedzy).

Ewaluację warto prowadzić, jeśli decydenci wykazują ciekawość dotyczącą tego, jak realizowany przez nich program/projekt sprawdza się w rzeczywistości oraz jeśli są gotowi go doskonalić, wprowadzając w życie wnioski płynące z ewaluacji. Warto podejmować wysiłek ewaluacji, jeśli rozumie się ją właśnie w taki sposób - jako działanie mające służyć nie wykazywaniu słuszności istnienia programu/projektu, ale podniesieniu jego jakości.

1.2. Funkcje ewaluacji

W literaturze przedmiotu zwraca się uwagę na dwie podstawowe funkcje ewaluacji:

■    Formatywną - pozwalającą na usprawnianie i rozwijanie trwających programów/projektów oraz poprawę skuteczności kolejnych, wspomagającą decyzje związane z zarządzaniem programami/projektami;

■    konkluzywną - koncentrującą się na ocenie rezultatów programów/projektów: podsumowaniu efektów prowadzonych działań, analizie związków przyczynowo-skutkowych między podjętymi działaniami a odnotowanymi efektami.

Obydwie te funkcje nie muszą się wykluczać. Warto przy tym zauważyć, że również ewaluacja konkluzywną może wspomagać proces tworzenia przyszłych programów/projektów.

Oprócz wspomagania procesu decyzyjnego i formułowania sądów wartościujących ewaluacja pozwala lepiej poznać ewaluowany program/projekt oraz zrozumieć mechanizm jego działania -po to, aby lepiej planować i realizować przyszłe programy/projekty. Aspekt „uczenia się przez działanie" jest - wraz z wiedzą z zakresu ewaluacji oraz umiejętnością jej praktycznego zastosowania - ważną składową kompetencji ewaluacyjnych organizacji/instytucji.

Poradnik dla Wnioskodawcy :Jak przygotować dobry projekt, a potem przeprowadzić jego ewaluację