9990200237

Wprowadzenie do ewaluacji

Powszechnie podkreśla się zalety ewaluacji zewnętrznej związane z jej niezależnością, obiektywizmem i kompetencjami zewnętrznych ewaluatorów. Do wartościowych wniosków mogą jednak prowadzić również rzetelnie prowadzone autoewaluacje. Niezależność ewaluatora nie jest przecież wartością samą w sobie, ale przede wszystkim przesłanką jego obiektywizmu, bezstronnego podejścia do oceny projektu. Warunki dla bezstronności w przypadku autoewaluacji są oczywiście mniejsze przez sam fakt, że ewaluator identyfikuje się z projektem i posiada interes w jego korzystnej ocenie. Nie oznacza to jednak, że są one niemożliwe do wypełnienia, zwłaszcza jeśli będziemy starali się postępować zgodnie z właściwymi dla ewaluacji procedurami zbierania, analizy i interpretacji danych.

Autoewaluacja może zatem dostarczyć wartościowego wkładu w rozwój projektu. Pod pewnymi względami posiada nawet przewagi nad ewaluacją zewnętrzną. Jej największym atutem jest doskonała znajomość projektu przez jego realizatorów - wyobrażenie tego, jak projekt powinien działać, wiedza o jego bolączkach, umiejętność poruszania się w środowisku beneficjentów. Niewątpliwie pozytywną okolicznością związaną z prowadzeniem autoewaluacji jest również możliwość jej zaprojektowania w taki sposób, aby dobrze odpowiadała ona na potrzeby informacyjne realizatora projektu. Większe sprzężenie ewaluacji z potrzebami projektodawcy powinno zaś przełożyć się na wzrost zainteresowania wprowadzaniem do praktyki wypracowanych rekomendacji.

Autoewaluacja jest więc dobrą okazją do tego, aby prowadzić badania w sposób pozwalający doskonalić projekt w tych obszarach, w których potrzeba jego doskonalenia jest najbardziej widoczna, i aby pozyskiwać informacje najbardziej użyteczne dla realizatora projektu. Ranga tak prowadzonej autoewaluacji, nastawionej na doskonalenie projektu, a nie na formalistyczne wypełnianie obowiązujących wymogów, jest taka sama jak w przypadku ewaluacji zewnętrznej.

Tabela 1. Korzyści i ograniczenia ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej

Ewaluacja zewnętrzna

Ewaluacja wewnętrzna

Korzyści

obiektywność badania „świeże spojrzenie" na ewaluowany projekt, nowe pomysły, niekonwencjonalne rozwiązania ekspercka wiedza i umiejętności

ewaluacja możliwa nawet przy ograniczonych zasobach instytucji/organizacji dobra znajomość projektu i zasad jego realizacji przez ewaluatora większe zainteresowanie wdrażaniem i monitorowaniem rekomendacji

zdobywanie know-how [wiedzy, jak to robić] przez pracowników instytucji/organizacji realizującej projekt bezpośrednia kontrola nad procesem ewaluacji niższe koszty

Poradnik dla Wnioskodawcy :Jak przygotować dobry projekt, a potem przeprowadzić jego ewaluację