zdje12

ra przywoływanej pracy (lub pierwszy wyraz tytułu, gdy jest to opracowanie zbiorowe) i rok publikacji. Jeśli odsyłasz do konkretnych miejsc, musisz wskazać także strony. Gdy w przypisie wymieniasz kilka pozycji, oddzielasz je od siebie średnikiem. Może to przybrać następującą postać:

Większość importów rzymskich pozostawała w obiegu nie dłużej niż zabytki miejscowe, a zastępowanie jednych typów przez inne następowało w podobnym tempie dla obu grup zabytków (MittlereuropSische 1981; Stawiarska 1984: 46-49). W tym czasie kultura wielbarska zajmuje tereny wschodniego Mazowsza i Podlasia (Machajewski 1982; OkuliczL. 1981:142; OkuliczJ. 1981:153-155).

Zwróć uwagę, że w naszym przykładzie konieczne było uwzględnienie w odsyłaczu także inicjału imienia autora, by wprowadzić rozróżnienie między opublikowanymi w tym samym 1981 r. pracami Lucji Okulicz i Jerzego Okulicza. Jeśli w przypisie odwołujesz się do rysunku zamieszczonego w tablicy, to wówczas zapis wygląda następująco: nazwisko autora, data publikacji, przecinek, numer tablicy, dwukropek, numer (numery) rysunku, np.:

Naczynie misowate z ostrym załomem brzuśca i lekko wychyloną na zewnątrz krawędzią (Hasegawa 1974, XIII: 4, 6).

Powszechnie niemal stosowaną metodą grupowania materiału w pracach z dziedziny archeologii są opisy stanowisk archeologicznych. Mają one standardową formę, która w rozwiniętej postaci obejmuje następujące elementy:

1)    lokalizacja stanowiska (nazwa miejscowości i jej przynależność administracyjna: województwo, gmina; dawniej powiat),

2)    rodzaj stanowiska (np. obozowisko, grób popielnicowy, pochówek szkieletowy, skarb),

3)    materiał (np. fragmenty ceramiki, kości),

4)    datowanie,

5)    badania (jakie i przez kogo prowadzone, np. sondażowe Katedry Archeologii UL),

6)    zbiory (gdzie znajdują się zabytki pozyskane ze stanowiska),

7)    źródła informacji o stanowisku (np. sprawozdania dla konserwatora zabytków),

8)    literatura (wykaz publikacji dotyczących stanowiska),

9)    oznaczenie na mapie (numer, symbol, jeżeli do pracy załączona jest mapa obejmująca więcej stanowisk).

Trudno wyobrazić sobie pracę magisterską bez cyto-CyTATY    wania w niej fragmentów źródeł. Odwoływanie się do

treści dokumentów stanowi dowód, że bezpośrednio poznałeś cytowane materiały i starasz się wykorzystać zawarte w nich informacje. Na źródło rękopiśmienne (archiwalne) możesz powołać się tylko wtedy, gdy informacja, którą przytaczasz, nie była wykorzystana w literaturze przedmiotu. Jest tu wszakże wyjątek. Mogło się zdarzyć, że przed tobą ktoś sięgnął do tego samego źródła, lecz zinterpretował je w sposób niepełny lub mylny. Przywołujesz wówczas źródło, a z wnioskami poprzednika polemizujesz. Cytowanie z literatury przedmiotu spotykane jest rzadziej i dotyczy głównie kwestii spornych, polemicznych. Warto wówczas przytoczyć zdanie, z którym trudno się zgodzić, po to by nie być posądzonym o tendencyjne odczytanie tekstu. Przyjęte jest też cytowanie z literatury, jeśli pozwala na rekonstrukcję przebiegu wydarzenia czy procesu przy braku (lukach) bazy źródłowej. Często stosuje się wówczas metodę wnioskowania per analogiom.

Od strony technicznej cytaty nie powinny ci przysporzyć poważniejszych trudności. Za zasadę powinieneś przyjąć lokowanie cytatów w przypisach, by nie przeciążać nimi właściwego tekstu pracy. Jednak najtrafniejsze z nich, stanowiące dobitne potwierdzenie twoich wniosków, czy też będące przedmiotem twojej szczegółowej analizy, umieść w tekście. Wszystkie cytaty ujęte być muszą w cudzysłów. Pamiętaj, że nie wolno ci zmienić w treści cytatu ani jednego znaku. Każda ingerencja w tekst musi być zaznaczona. Zrobisz to za pomocą nawiasu kwadratowego. Jeżeli w cytowanym tekście pomijasz jakiś fragment zaznaczasz to trzema kropkami: [...]. Jeżeli w celu lepszego zrozumienia treści cytatu konieczne jest dopowiedzenie jakiegoś słowa, to również ujmujesz je w nawias kwadratowy. Cytat rozpoczynający się nie od początku zdania, poprzedzasz trzema kropkami ujętymi w nawias kwadratowy po otwarciu cudzysłowu: „(...]. Podobnie, jeśli cytowane zdanie urywasz, oznaczasz to trzema kropkami przed zamknięciem cudzysłowu: [...]”. Praktyczne zastosowanie tych reguł ilustruje przykład:

„[...] od początku tycia małżeńskiego niewinnie takową [swoją żonę] krzywdził czynnie, tak że [...] na trzy miesiące aresztu był ukarany [...]”

Krótkie cytaty w przypisach i tekście umieszczasz in continuo, nie wyróżniając ich niczym poza cudzysłowem. Cytaty dłuższe o charakterze szerszej ilustracji łub materiału do analizy rozpoczynaj od nowego akapitu.

103