Przedstawienie literackiego tematu, zaczerpniętego z klasycznej poezji, mitologii, historii starożytnej lub Pisma św. (wg Albertiego „O malarstwie" )
Decorum - odpowiedniość stylu do tematu, zasada zgodności treści ze stylem; jednorodność stylistyczna Ąstragal — w architekturze profil zdobiony perełkowaniem występujący pomiędzy trzonem kolumny a jej głowicą, czasem jako element złożonego profilu bazy; ornament ciągły w formie półwypukłego pasma z pałeczek rozdzielonych pojedynczymi lub podwójnymi krążkami bądź perełkami; w starożytnej Grecji naczynie ceramiczne używane podczas uczt
Ignudi - nadzy młodzieńcy trzymający w dziwnych pozach(pozycjach) wstęgi medalionów ze scenami biblijnymi (Kaplica Sykstyńska); nadzy młodzi mężczyźni siedzący na fikcyjnych cokołach trzymający girlandy z liści dębu
Maniera grandę - dążność do wielkości i ogromu zsunięta na dalszy plan przez renesansowy umiar, odżywa w baroku
Kompozycja symultaniczna - zasada przedstawienia w jednej kompozycji kilku wydarzeń, z których każde rozegrało się w innym czasie lub miejscu, np.: kilku epizodów z życia tej samej osoby, stosowany w sytuacji kiedy różne czasowo wydarzenie skomponowane są łącznie jak gdyby rozgrywały się jednocześnie, bez podziału na różne obrazy
Non finito - (il non finito) niedokończenie dzieła; dzieło z zamiaru niedokończone, była to kategoria renesansowa, w taki sposób tworzył Leonardo da Vinci Varieta - doktryna twórcza oznaczająca różność
Pendentyw - (żagielek) narożny sferyczny wycinek sklepień stosowany w budowlach na planie czworobocznym, umożliwia oparcie na nich kopuły, czyli przejście od rzutu czworobocznego do okrągłego Pictores - twórca Exempeda(???)
Ruchome węgielnice
Rilieyo schiacciato - płaski relief, dzięki niemu można uzyskać prawie malarskie efekty (Donatello) Chiaroscuro — termin używany w odniesieniu do dzieł sztuki: na oznaczenie światłocienia lub malarstwa światłocieniowy; termin oznaczający również drzeworyt światłocieniowy (Goltzius, Ugo da Carpi, A. Altdorfer) Protorenesans - zjawisko zlokalizowane w Prowansji i Italii, które charakteryzuje się zainteresowaniem antycznymi formami plastycznymi bez zainteresowań tematami antycznymi
Protohumanizm - zjawisko zlokalizowane w Europie północnej, które cechowało się zainteresowaniem antycznymi tematami, bez zainteresowania dla ant. form plastycznych
Piramida widzenia - jej podstawą jest powierzchnią widzenia, ściany boczne tworzą promienie zewnętrzne, wierzchołek mieści się w oku, w punkcie stuku promieni
Mezzonino - półpiętro, niska kondygnacja międzypiętrowa, zwykle pomiędzy parterem a piętrem bądź stanowiąca ostatnią kondygnację; występowało najczęściej w nowożytnych pałacach; przeznaczone na pokoje dla służby, dzieci lub gościnne
Stereobot - w architekturze starożytnej określano tak górna powierzchnię — krepidomy lub cokół — podium świątyni rzymskiej; niekiedy stosowany także na określenia podmurowania poszczególnych kolumn Promień centryczny - jest to najsilniejszy promień widzenia biegnący od oka do obserwowanego przedmiotu i padający nań pod kątem prostym
Vita activa - jedna z grup klasyfikujących elementy kompozycji typu vanitas
Vita contemplatiyą - element martwej natury stanowiący część składową kompozycji vanitas, są to m. in.: książki, instrumenty naukowe, materiały i narzędzia związane z literaturą, nauką i sztuką, symbolizuje życie na ziemi
Natura naturata - natura stworzona, bierne rozumienie pojęcia natury
Natura naturans - natura tworząca, czynne rozumienie pojęcia natury; twórcza moc natury
Ut pictura poesis - horacjańskie pojęcie mówi, że poezja jest piszącym malarstwem, „Niechaj poezja będzie
jak obraz'’
Perspektiva naturalia - próba przedstawienia rzeczywistości jak najbardziej zgodny z możliwościami ludzkiego oka, zgodny z naturą; początkowo w formie nauki matematyczno - przyrodniczej, dążąca do zgłębienia wiedzy o złudzeniu. Wierne przedstawienie przestrzeni poprzez naśladowanie sposobu i możliwości widzenia oka
Pcrspektiya artificialis i (practica. pignen(u)ki(?» jej celem było racjonalne ujęcie przestrzeni obrazowej i wmieszanie w nią przedmiotów w odpowiednim proporcjonalnym pomniejszeniu Vełum i siatka pomocnicza, ułatwiająca malarzowi przeniesienie widzianego przedmiotu bądź osoby na płaszczyznę poprzez podział powierzchni na pola
Maniera bembizm - styl popularny w literaturze włoskiej, gładki i wyrafinowany, cechuje go przesadna dbałość o styl