0000013

14

J. Jirout

Ryc. 4. Schemat mechanizmu nachylenia ku przodowi dolnych kręgów szyjnych, powiązanego z lekkim przegięciem głowy do tyłu. W wyniku poślizgu w przód kości potylicznej przednia część więzadla karkowego rozciąga się, powodując pociągnięcie w górę wyrostków kolczystych dolnych kręgów szyjnych.

nadsegmentowego przenoszenia ciągu; wydaje się, że strukturą odpowiedzialną za to zjawisko jest przednia część więzadla karkowego, przyczepionego do wyrostków kolczystych środkowego i dolnego kręgu szyjnego (ryc. 4).

Przedstawione współruchy w płaszczyźnie strzałkowej, czy to będące wynikiem pochylenia bocznego, czy też lekkich ruchów głowy, wykazują interesującą właściwość. Nie zanikają całkowicie po powrocie głowy i szyi do pierwotnej pozycji neutralnej — wykazują natomiast tendencję do częściowego pozostawania. Naszym zdaniem, właściwość ta odgrywa decydującą rolę w mechanizmie tzw. blokad.

Między kręgosłupem szyjnym a otaczającymi ten odcinek mięśniami istnieje bardzo ścisłe powiązanie dynamiczne. Prawie nie ma ruchu głowy i kończyn górnych, w którym kręgosłup szyjny nie brałby udziału. Podobnie celowe zamknięcie segmentów dynamicznych, jakie stosuje się przy manipulacjach, badane za pomocą promieni rentgenowskich, dostarczało wielu informacji użytecznych w naszej codziennej praktyce. Nie będę tu jednak omawiać szerzej tych zjawisk.

Przedstawione wyżej wyniki badań radiologicznych stanowią jedynie niewielką część tego, co się dzieje w szyjnym odcinku kręgosłupa podczas różnych ruchów w różnych warunkach. Większość tych zjawisk pozostaje nie zbadana, ponieważ promienie X nie są wystarczająco czułe dla ich zarejestrowania; inne — ponieważ są neutralizowane przez działanie sił przeciwstawnych. Niemniej jednak, procesy te istnieją i odgrywają ważną rolę w dynamice kręgosłupa. Radiologia umożliwia więc pośrednią ocenę nawet procesów niewidzialnych.

PIŚMIENNICTWO

1. Jirout J.: The influence of postural factors on the dynamics of the cendcal spine. Neuroradiology, 4, 1972, 239—244. Mobility of the cervical vertebrae in lateral flexion of the head and neck. Acta radiol. (Stockh.), 13, 1972, 919—927. — 2. Jirout J.: The dynamie dependence of the lower cenrtcal vertebrae on the atlanto-occipital joint. Neuroradiology, 7, 1974, 249—252. — 3. Jirout J.: Location of "zero zonę” and its role in the pathogenesis of the cervical spondylosis. Neuroradiology, 10, 1976, 221—223. — 4. Jirout J.: Bedeutung der Synkinesen fur die Entstehung der Wirbelblockieringen. Manuelle Medizin, 14, 1976, 43—45.

Adres autora: Prof. Jan Jirout Dr. Sc., Department of Neuroradiology, Neurogical Clinic, Charles University, Katerinska 30, Praha 2, Czechosłowacja