zoologia kregowcow krew7

Ryc. 1?..!. Schemat połączeń miedzy neuronami przez kontakt droga styku (synopsis): A - połączenie aksonów komórek koszyczkowych z komórką groszkowatą; B - połączenie komórki groszkowatej z włóknami nerwowymi (pnącymi); C - połączenie aksonów komórek węchowych z dendrytami komórek opuszki węchowej; D - połączenie telodendronów z komórką nerwową rdzenia nerwowego; / - eialo komórkowe, 2 - akson, 3 - lelodendrony, 4 - włókno nerwowe (pnące). Według Wincllc'a watę, kuliste lub guzic/.kowate zgrubienia, do których nie dochodzą ncumfibryle (ryc. 124). W obrębie ich neuroplazmy znajdują się skupienia mitochondriów (w części proksymalnej) oraz liczne pęcherzyki, zwane pęcherzykami synaptycznymi (w części dystalncj), o średnicy 20-50 nm. Od zewnątrz zgrubienia te są otoczone tzw. błoną presynaplyczną, będącą przedłużeniem błony komórkowej. Wewnątrz pęcherzyków synaptycznych znajdują się neuromediatory, z których najczęściej spotykanymi są adrenalina i acetylocholina, biorące udziai w przekazywaniu bodźców nerwowych. Błona presynaptyczna styka się z tzw. bioną poslsynaptycz-ną, którą stanowi biona komórkowa otaczająca ciało komórkowe i dendryty drugiego neuronu. Synapsa składa się więc z dwóch błon (presynaptyczncj i postsynap-tyczncj) oddzielonych od siebie niewielką przestrzenią o szerokości około 20 nm. W czasie drażnienia komórki nerwowej pęcherzyki synaptyczne przechodzą do

Ryc. 124. Schemat synapsy w mikroskopie elektronowym: 1 - końcowy odcinek aksonu, 2 - neurofihiylc, 3 - pęcherzyki synaptyczne. J - tlona presynaptyczna, 5 - błona postsy-naptycznn. fi - mitochondria. Według Daipimwm

przestrzeni między błonami, odzie zawartość pęcherzyków wylewa się i w prowadza w stan pobudzenia dendryt lub ciało komórkowe drugiego neuronu.

W pewnych komórkach występuj;} w neuroplazinie ziarna lub kropelki wydzieliny (neurosekretu), nierozpuszczalne w wodzie i alkoholu, które zawierają białka, a w pewnych przypadkach tłuszcze i polisacharydy. Neurosckret przez wypustki jest przekazywany do naczyń krwionośnych. Zjawisko to występuje w komórkach jąder międzymózgowia (jądra nadwzrokowe i przykornorowe) i nosi nazwy neurosekrccji (patrz rozdział: Gruczoły dokrewne).

Włókna nerwowe

Włókna nerwowe są wypustkami komórek nerwowych. Są one utworzone zazwyczaj 7. aksonowy które wyprowadzają bodźce nerwowe z komórki i stanowią włókna nerwowe ruchowe lub wydziolniczc. W pewnych przypadkach włókna nerwowe są utworzone z dendrytów (aksonów dendrytycznych) neuronów tzekomojed-nobiegunowyclt zwojów rdzeniowych, które doprowadzają bodźce do komórki i stanowią włókna nerwowe czuciowe. Należy' przy tym podkreślić, że wchodzące w skład włókien nerwowych aksony i aksony dendiytyczne, niczym się nie różnią.

Zasadniczą częścią składową każdego włókna nerwowego jest włókno osiowe (ryc. 125). zwane także cylindrem osiowym, będące wypustką wychodzącą z komórki nerwowej. Włókno osiowe jest zbudowane z neuroplazmy, która zawiera neurofibrylc, ułożone podłużnie i przebiegające równolegle do siebie. Poza tym w ncuroplazmie znajdują się ziarniste lub pałeczkowate mitochondria (ncurosomy), układające się w szeregi. Od zewnątrz włókno osiowe otacza biał-kowo-lipidowa błona, zwana aksolcmą, której obecność wykazano za pomocą mikroskopu elektronowego.

195