zoologia kregowcow krew4

Ryc. 136. Zakończenia nerwów wolne w ikance łącznej: A - sieć rozlana: D kłębek nieotorbiony; C - Urecwkowate

ciałka, co warunkuje charakter wysyłanych przez nie impulsów. Jest przy tym rzeczą charakterystyczną, że końcowe gałązki włókna osiowego są otoczone warstwą komórek glejowych (zmienionych Iemocytów), z kulistym jądrem i jasną cyto-plazmą.

Zakończenia wolne (ryc. 136) powstają z włókna nerwowego, które traci osłonkę mielinową i jako włókno bezmiclinowe rozdziela się na iicznc, coraz cieńsze wiókienka, które w końcowym odcinku mają paciorkowate zgrubienia. Wlókienka te mogą rozgałęziać się drzewkowato lub wytwarzać sieci rozlane albo kłębki nieotorbione, o kształcie kulistym lub owalnym. W skład tych zakończeń nerwowych wchodzą z reguły Icmocyly, towarzyszące rozgałęzieniom bezmielinowego włókna nerwowego. Zakończenia wolne występują w tkance łącznej skóry i jej wytworów', wsierdzia i nasierdzia oraz mięśni, w ciele rzęskowym, tęczówce oka, okostnej, torebkach stawowych, miazdze zęba itd.

Ciałka dotykowe (ryc. 137) występują w brodawkach skórnych w postaci tworów' owalnych, długości do 100 pm i szerokości 25-30 pm. Są one otoczone torebką łącznotkankową, pod którą leżą spłaszczone klinowato komórki glejowa, układające się poprzecznie do długiej osi ciałka. Komórki te zawierają liczne mi-tochonrlria oraz delikatne, submikroskopowe wypustki. Do ciałka wnika od 1 do 5 mielinowych włókien nerwowych, które przebiegają spiralnie, tracą osłonki i jako rozgałęzione włókna osiowe tworzą połączenia w postaci styku z komórkami glejowymi i ich wypustkami. Ciałko dotykowe jest zaopatrzone również wc włókno dodatkowe z układu autonomicznego (ryc. 137). Ciałka dotykowe odbierają 20S wrażenie dotyku i ucisku.

Ryc. 137. Zakończenia nernuu otorbio-nc w tkance łącznej: A - kolbka końcowa; B - ciałko dotykowe; C - ciałko bu-lawkowate; 1), E - ciałko genitalne: / -włókno główne, 2-włókno dodatkowe. Według Pawlikowskiego

—

I

Kolbki końcowe (ryc. 137) mają kształt walcowaty i są otoczone torebką lącznotkankową, w której można wyróżnić od 2 do 5 koncentrycznie ułożonych komórek lącznotkankowych z płaskimi jądrami. Pod torebką leży kolba wewnętrzna pochodzenia glejowego, koncentrycznie prążkowana i zawierająca drobne ziarnistości. Włókno nerwowe przy wejściu do kolbki traci osłonkę mielinową, a następnie biegnie wzdłuż kolbki, w której kończy się zgrubieniem. Kolbki końcowe uważa się za receptory' zimna. Występują one w skórze, w spojówce i innych błonach śluzowych oraz w języku.

Ciałka blaszkowate (tyc. 137) są to twory' o średnicy około 2 mm, kształtu kulistego lub owalnego, zbudowane z kolby wewnętrznej, otoczonej systemem wspólśrodkowych blaszek lącznotkankowych, ułożonych w 20-60 warstw. Każda blaszka ma dwie zbite, włókniste warstwy ścienne, zawierające spłaszczone jądra; 209    między nimi znajdują się przestrzenie wypełnione płynem surowiczym. Na obwo-