metody, które nie wywierają żadnych skutków ujemnych, są one też wprost nieraz niezbędne, jak np. zdjęcia rentgenowskie, elektroencefalografia lub elektromiografia. Nic należy przez to rozumieć, iż bez tych sposobów nie można zorientować się w rozpoznaniu podstawkowym. Inne metody, jak np. enccfalografia, wcntrykulografia, arteriografia, wymagają już krytycznej oceny, którą z nich i w jakic h warunkach wybrać lub w jakiej kolejności zastosować.
Poniżej podaję opis metod pomocniczych.
ELFKTROEN C EFA LOG RAFIA
Ryc. 93. Schemat ustawienia elektrod wg systemu „10-20".
Prądy czynnościowe mózgu rejestrujemy za pomocą specjalnych aparatów, zwanych elektroencefalografami. Wahania potencjałów mózgu są bardzo niskie, toteż celem ich wzmocnienia w skład elektroencefalografu wchodzą wzmacniacze lampowe. Potencjały wzmocnione dochodzą do rejestrujących oscylografów. Technika odprowadzeń bywa jednobiegunowa lub dwubiegunowa. Określenie jednobiegu-nowe jest nieścisłe, gdyż nie ma jedno-biegunowego odprowadzenia z mózgu, jednakże nazwa ta jest powszechnie przyjęta. W odprowadzeniu jednobiegu-nowym elektrodę obojętną ustawiamy w miejscu obojętnym, najczęściej na płatku ucha łub na nosie, bródce, mostku, siódmym kręgu szyjnym, elektrodę czynną zaś bezpośrednio na czaszce, nad tkanką mózgowy. Ucho nie jest zasadniczo miejscem obojętnym, gdyż zachodzi tu wpływ płata skroniowego mózgu. W odprowadzeniach dwubiegunowych obie elektrody umiejscawiamy nad tkanką mózgową.
Elektrody czynne umieszczamy według określonych schematów, np. Jaspera, Gibbsów i innych. Punkty' odbioru znajdują się z obu stron sklepistości czaszki w odległości od siebie 7—8 cm.
Są to punkty: czołowe iE) lub czoło-
wo-biegunowe (Fp), centralne (G), ciemieniowe P;, potyliczne O) i skroniowe :T), względnie ucha. Ostatnio na ogól ustawia się elektrody według międzynarodowego systemu „dziesięć — dwadzieścia" i „ten-twenty"). Rejestrujemy zwykle jednocześnie wielokrotnie, posługując się aparatami 8- lub 16-kanalowymi. Przy stosowaniu odpro-
217