54511

o działania, które nie zmierzają do wywołania skutków prawnych, ale je z mocy prawa wywołują o np. wykroczenie drogowe (CZ) czyny zgodne z prawem

o nie każdy czyn zgodny z prawem jest Taktem prawnym

o tylko te czyny, które wywołują skutki prawne o np. porzucenie rzeczy - skutkiem prawnym jest utrata własności (CN) czyny niezgodne z prawem

o przede wszystkim czyny niedozwolone (delikty cywilne, odpowiedzialność deliktowa. ex deliclo) o w prawie cywilnym:

■    w zasadzie każdy czyn wyrządzający szkodę

•    zwykle przesłanką odpowiedzialności za szkodę jest wina (umyślna lub nieumyślna)

■    stały wzrost znaczenia różnego typu odpowiedzialności obiektywnej, niezależnej od winy działającego:

•    odpowiedzialność na zasadzie ryzyka (dowód braku winy nie zwalnia od odpowiedzialności) m in.:

o odpowiada samoistny posiadacz budowli za jej zawalenie się

o prowadzący przedsiębiorstwo lub zakład za szkody wyrządzone przez ich ruch

■    wyrządzenie szkody przez niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania (tzw odpowiedzialność kontraktowa. ex cimtraciu)

o w prawie karnym:

■    podział na:

•    przestępstwa:

o zbrodnie

■    każdy czyn zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od 3 lat lub kat a surowszą

• można popełnić wyłącznie z winy umyślnej

o występki

■    czyn zagrożony karą grzywny powyżej 30 stawek dziennych,

■    karą ograniczenia wohiości,

■    karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc

■    można popełnić z winy nieumyślnej, jeżeli przepis prawny taką możliwość przewiduje

•    wykroczenia

o wszystkie pozostałe czyny

•    prawno karne zna wyłącznie odpowiedzialność na zasadzie winy

•    stopnie winy:

•    wina umyślna

o gdy sprawca chce popełnić czyn zabroniony (zamiar bezpośredni)

o przewidując możliwość jego popełnienia na to się godzi (zamiar wynikowy)

•    wina nieumyślna