przemiana zmierzająca do zminimalizowania skutków działania tego czynnika i osiągnięcia nowego stanu równowagi.
.przesunięta w lewo'
Równowaga
B Warto pamiętać, że katalizator nie wpływa na położenie stanu równowagi, a jedynie skraca czas potrzebny na osiągnięcie tego stanu.
; Pamiętaj! Reguła przekory nie jest stosowana w przypadku, gdy:
* następuje zmiana ciśnienia, a w trakcie reakcji nie następuje zmiana objętości produktów i substratów;
; * następuje zmiana temperatury, a reakcji nie towarzyszy żaden efekt cieplny.
(wzrost stężeń substratów) dodanie produktu usuwanie substratu-ogrzewanie układu, w którym przebiega reakcja egzotermiczna' chłodzenie układu, w którym przebiega reakcja endotermiczna obniżenie ciśnienia w układzie, w którym przebiega reakcja, dla
kto rej i ^iubst,j,óv,> Vproduktów wzrost ciśnienia w układzie, w którym przebiega reakcja, dla której:
„przesunięta w prawo (wzrost stężeń produktów) dodanie substratu usuwanie produktu ogrzewanie układu, w którym przebiega reakcja endotermiczna chłodzenie układu, w którym przebiega reakcja egzotermiczna wzrost ciśnienia w układzie, w którym przebiega reakcja, dla której: V > V
substratów produktów
obniżenie ciśnienia w układzie, w którym przebiega reakcja, dla której:
B Zastanówmy się, co się dzieje w butelce gazowanej wody mineralnej. Rozważmy reakcję: l-ŁCCL, ==t CO„, + H,0,, AH > 0
Obserwacje i wnioski
Obserwacja: W czasie ogrzewania butelki wody mineralnej można zauważyć wydzielający się bezbarwny gaz. S |
Obserwacja: W czasie otwierania butelki wody mineralnej można zauważyć wydzielający się bezbarwny gaz. |
Wniosek: Układ reaguje na ogrzewanie pochłanianiem dostarczonego ciepła (równowaga przesuwa się w prawo, w kierunku tworzenia produktu gazowego). |
Wniosek: Układ reaguje na zmniejszające się ciśnienie jego zwiększeniem (równowaga przesuwa się w prawo, w kierunku tworzenia produktu gazowego). |
W |
H |
a | |
R |
r |
i | |
'• i |
p |
r- | |
i |
nr i f |
i i |
«i I m 2 |
r |
SPRAWDŹ SIĘ
£1 13.2.1. Przeprowadzono reakcję egzotermiczną w temperaturze 200°C:
^2(«) + B(S> "•—~
Podziel poniższe twierdzenia na prawdziwe i fałszywe, uzupełniając tabelę.
A) Po podniesieniu temperatury równowaga reakcji przesuwa się w prawo.
B) Po podniesieniu temperatury równowaga reakcji przesuwa się w lewo.
C) Po zmniejszeniu ciśnienia równowaga przesuwa się w lewo.
D) Po zwiększeniu stężenia A2 równowaga przesuwa się w prawo.
E) Po zwiększeniu stężenia B równowaga przesuwa się w lewo.
F) Po usunięciu części produktu A2B równowaga przesuwa się w lewo.
G) Po usunięciu części produktu A2B równowaga przesuwa się w prawo.
Twierdzenia prawdziwe |
Twierdzenia fałszywe |
ES 13.2.2. Poniżej podano pewne informacje dotyczące reakcji odwracalnej i nieodwracalnej.
Zaznacz krzyżykiem poprawne stwierdzenia w odniesieniu do danego typu reakcji.
Reakcja odwracalna |
Reakcja nieodwracalna | |
1. Przekształcenie produktów w substraty zachodzi w niewielkim stopniu. | ||
2 . W trakcie tej reakcji stężenie substratu nigdy nie osiąga |
wartości zero.
3. A + B^=tC + D
4. A + B-►C + D
produkt
substrat
/I