0000036 2

72 Prawidłowa pozycja leżąca

•    Ustabilizowanie kręgosłupa w celu przygotowania go do należytego pełnienia funkcji nośnych i podporowych

•    Wytrenowanie mięśni pleców jako elementów stabilizujących kręgosłup.

PRAWIDŁOWA POZYCJA LEŻĄCA

Prawidłowe leżenie na plecach, na boku lub na brzuchu oznacza skuteczne odbarczenie całego kręgosłupa.

•    Wypróbować, która z pozycji na plecach jest najprzyjemniejsza. Wyprostowane nogi powinno się zawsze rozchylać, ponieważ jest to korzystniejsze dla krzyża.

•    Pozycja na plecach wyda się jeszcze wygodniejsza, jeśli pod naturalną wklęsłość w dole pleców podłoży się małą, twardą poduszeczkę. Dobrze jest też wyrobić sobie nawyk leżenia z uniesionymi nieco nogami, np. z podłożoną pod nogi płaską poduszką, na której mogłyby spocząć całe podudzia.

•    W ułożeniu na boku odbarczenie kręgosłupa nie jest tak skuteczne, jak w leżeniu na plecach. Można to jednak

Sposób zmienić, wyprostowując dolną nogę i przesuwając ją do tyłu, leżenia aby lekko naciągnąć pachwinę; górną nogę powinno się przy na boku tym zgiąć w taki sposób, by leżała ona przed wyciągniętą, dolną nogą. W ten sposób dobrze odbarcza się lędźwiową partię kręgosłupa.

•    Ułożenie na brzuchu powoduje nadmierne zadarcie w górę i wyciągnięcie kręgosłupa szyjnego; można tak spać tylko w bardzo młodym wieku.

Jakie warunki powinno spełniać łóżko?

Wielu z nas leży, wzdychając i cierpiąc z tego powodu, na twardym łożu, zalecanym jako skuteczny rzekomo sposób w chorobie dyskowej. Niestety — czyniąc tak staliśmy się prawdopodobnie ofiarami zbytniego uogólnienia, nie można bowiem z całą pewnością stwierdzić, jakie warunki powinno spełniać łóżko osób cierpiących na bóle kręgosłupa. Potrzeby w tym względzie są w różnych przypadkach —jak się okazuje — zbyt zróżnicowane. Istnieje jednak kilka ogólnych zaleceń, które warto znać:

•    Ludzie tężsi potrzebują twardszego materaca, niż ludzie szczuplejsi.

Twardość

materaca

Ułożenie

tułowia

Specjalne

poduszki

Pierwsza

pomoc

•    Osoby szczupłe i żylaste mogą spać bardziej miękko niż ludzie o tęzszej, pulchniejszej budowie ciała.

•    Na spanie na bardziej miękkim materacu mogą sobie również pozwolić ci spośród starszych ludzi, którzy nie cierpią na zbytnią nadwagę.

•    Jeżeli stelaż łóżka jest drewniany, a więc twardy — jego materac może być grubszy; materac nie powinien być jednak elastyczny, lecz sztywny i zwarty.

•    Jeżeli stelaż zbudowany jest z metalowych sprężyn, wówczas materac powinien być na tyle sztywny, by ciało wraz z nim nie zapadało się łukowato w dół.

•    To czy śpi się z wysoko, czy tez z nisko ułożonym tułowiem, zależy przede wszystkim od typu oraz kondycji układu krążenia. Ludzie z dolegliwościami serca lub cierpiący na astmę śpią zwykle wysoko, ludzie mający kłopoty ze zbyt niskim ciśnieniem śpią natomiast raczej płasko.

•    Poduszka nie powinna być zbyt miękka, a głowa nie powinna się w nią zbytnio zapadać. Bardzo zalecane są poduszki, które można kupić w sklepach ze sprzętem rehabilitacyjnym. Odpowiednie są również zwarte, nieco grubsze poduszki z owczej wełny. Dobra poduszka powinna zapewniać należyte podtrzymanie głowy również przy ułożeniu się na boku, tak by głowa z niej nie zwisała, lecz utrzymywana była na przedłużeniu linii kręgosłupa. Poduszka powinna wypełniać sobą niemal cały kąt pomiędzy szyją a barkiem.

•    Dzieci powinny zawsze spać na sztywnym i płaskim podłożu.

Ułożenie ciała w okresie ostrych bólów kręgosłupa

•    Położyć się na plecach na dywanie lub na ciepłym kocu z podudziami ułożonymi na siedzisku krzesła. Uda powinny przy tym tworzyć kąt prosty zarówno z tułowiem jak i podudziami (-» rys. 11, str. 74).

•    Można położyć się do zwyczajnego łóżka, o ile tylko wyposażone jest ono w sztywny materac — a więc taki, który nie ugina się pod naszym ciężarem. Pod nogi można podłożyć ruchome, ułożone jedne na drugich oparcia mebli (poduszki); oparcia te można również podłożyć sobie pod plecy. Dla