0000057(1)

Ryc. 72. Wywoływanie odruchów kolanowych w pozycji Icżrjcoj na wznak.

mięśnia czworogłowcgo. Miarodajnym wskaźnikiem dla stanu odruchu kolanowego jest skurcz mięśnia czworogłowego, a nie wyłącznie zakres prostowania podudzia, bowiem niewidoczny ruch podudzia nie świadczy bynajmniej o braku odruchu kolanowego (ryc. 73),

Jeśli odruchy są bardzo słabe, lub wydaje się. że nie można ich wywołać, posługujemy się wówczas różnymi sposobami, zmierzającymi do osłabienia hamowania nieraz nieświadomego lub mimowolnego napinania mięśni przez badanego.

Klasycznym sposobem jest sposób Jendrassika: polecamy badanemu zestawić swe dłonie i uścisnąć je mocno, gdy licząc „raz", „dwa", „trzy” wypowiemy słowo „trzy", w tym też momencie wywołujemy odruch.

Można też podłożyć dłoń własną pod zgięte kolano badanego i silnie cisnąć na powierzchnię tylną stawu kolanowego, wówczas odruch kolanowy staje się bardziej widoczny (sposób Justmana).

Wreszcie w pozycji leżącej badanego łatwiej jest osądzić, który z odruchów jest żywszy, jeśli zgięte w stawach kolanowych kończyny są maksymalnie odwiedzione (sposób Hermana, ryc. 74). Odruchy kolanowe w tym ułożeniu z reguły ulegają znacznemu wzmożeniu: dlatego dobrze jest posługiwać się. tym sposobem w razie osłabienia odruchów kolanowych lub pozornego ich braku. Dla oceny nierówności odruchów, zwłaszcza przy ich wzmożeniu, można wywołać odruchy uderzając młotkiem w poprzecznie ułożony palec nad rzepką.

\V uszkodzeniach szlaków piramidowych wywołanie odruchu kolanowego może spowodować wystąpienie odruchu „masowego” w postaci współtowarzyszącego skurczu mięśnie zginaczy stopy i palców. Ośro-

S posól) tendra-<ii;a

S porób justmana

Sposób Hi rma> a

157