H rozpoznaniu różnicowym tętniaków mózgu w grę wchodzą nadto nowotwory mózgu, jak np. guz nadsiodełkowy, przysiodelkowy (oponiak kości klinowej), kąta mostowo-móżdżkowego tętniak tętnicy podstaw -nej) i inne, ropień (ryc. 143).
Ponieważ tętniaki zarówno wrodzone u osób młodych, jak i pow-tałe na tle miażdżycy tętnic u osób starszych, są najczęstszą przyczyną krwotoków podpajęczynówkowych, wskazane jest omówienie na tym miejscu ich rozpoznania.
Symptomatologia krwotoków podpajęczynówkowych jest tak znamienna, iż rozpoznanie nic nastręcza trudności. W obrazie klinicznym dominuje zespól burzliwie występujących objawów oponowych, spowodowanych nagłym wylaniem się krwi do przestrzeni podpajęczynówkowej mózgu i rdzenia. Na skutek tego powstaje gwałtowne podrażnienie opon mózgowo-rdzeniowych wraz z raptownym wzmożeniem ciśnienia śród-czaszkowego. Dotkliwy, nieznośny ból głowy, często umiejscowiony w potylicy i karku, wymioty, zamroczenie lub głęboka utrata przytomności, nieraz drgawki ogólne — oto objawy, które niespodziewanie, w sposób udarowy, nawiedzają chorego.
Dość często z wywiadu zebranego od rodziny dowiadujemy się, iż chory cierpiał na okresowe silne bóle głowy o charakterze migrenowy m, a nawet, iż podobne burzliwe epizody zdarzały się przedtem, raz lub kilka razy. Owe napadowe bóle głowy z okresami wolnymi od bólów wskazują przeważnie na istnienie tętniaka. Czasami pewne zwiastuny poprzedzają bezpośrednio wystąpienie choroby, jak np. przelotne bóle i zawroty głowy, szum i mdłości.
Przedmiotowo w okresie ostrym stwierdza się: zamroczenie lub głęboką śpiączkę, tyłozgięcie głowy, sztywność karku, wybitne objawy oponowe (objawy Kerniga, Brudzińskiego, Flataua), zwolnienie tętna, wąskie, nieraz nierówne, opieszale lub wcale nie oddziaływające na światło źrenice, osłabienie lub zniesienie odruchów głębokich z kończyn dolnych, obustronny odruch Babińskiego. Do tego dołączyć się mogą niedowłady nerwów czaszkowych, jak np. III. V, VI i VIII, dyskretne niedowłady połowicze, drgawki ogólne lub jacksonowskie. Nierzadko krew z przestrzeni podpajęczynówkowej przedostaje się do przestrzeni około nerwów wzrokowych, a wówczas na dnie oka stwierdza się liczne drobne krwotoczki lub tarczę zastoinową. Jeśli krew przedostaje się w większej ilości do komór, wówczas objawy są jeszcze bardziej burzliwe, bowiem do objawów oponowych dołączają się drgawki toniczne, napadowe prężenia wszystkich kończyn wraz ze stanem odmóżdżeniowym. Nakłucie
460