002(2)

-*• umiejętność posługiwania się protezą;

-*■ dbałość o samą protezę.

Opiekun medyczny włącza się w wykonywanie czynności pielęgnacyjnych. Podczas zabiegów hartowania kikuta i dbania o jego higienę stosuje się obmywanie co rano zimną wodą; wskazane jest również stosowanie zaleconych przez lekarza środków do nacierania kikuta.

Należy pamiętać, aby nie używać tłustych kremów, ponieważ zmiękczają one nadmiernie skórę, oraz pudru, który zatyka pory i sprzyja powstawaniu wyprysków i stanów zapalnych skóry. W przypadku pocenia się puder zbija się w grudki, co może doprowadzić do podrażnienia skóry i zapalenia mieszków włosowych.

W trakcie pobytu w szpitalu chory powinien dostosować się do nowych warunków. Pacjenta należy nauczyć posługiwania się pomocami, takimi jak kule, balkonik i wózek inwalidzki (patrz rozdz. 5.1.5).

Do zadań opiekuna medycznego w procesie opieki nad pacjentem po amputacji kończyny dolnej należy:

-*• pomoc w przygotowaniu łóżka; łóżko ustawia się tak, aby dojście do pacjenta było możliwe z każdej strony;

-*• obserwacja opatrunku i ilości wydzieliny w butli Redona;

-*• pomoc w wykonywaniu codziennych czynności, takich jak toaleta ciała, zmiana bielizny osobistej, kąpiel, korzystanie z toalety oraz podawanie basenu i kaczki, w sytuacji gdy korzystanie z toalety jest niemożliwe;

-♦ dbanie o poszanowanie godności pacjenta podczas wykonywania czynności higienicznych i ułatwiania wypróżnienia; zapewnienie intymności przez osłonięcie parawanem krzesła sanitarnego lub łóżka; nieobnażanie nadmierne pacjenta;

-*• korzystanie ze sprzętu pomocniczego, np. z podkładów, łatwoślizgów i podnośników, podczas zmiany pozycji i przemieszczania pacjenta (patrz rozdz. 5.1.5); -*• stworzenie w pokoju pacjenta warunków sprzyjających realizacji potrzeby wydalania moczu i stolca lub pomoc przy wychodzeniu do toalety; tylko pacjent, który ma medyczne wskazania do leżenia, korzysta z basenu lub kaczki; jeżeli pacjent może przemieścić się poza łóżko, należy umożliwić mu korzystanie z toalety, a gdy ta jest niedostosowana, korzystanie z wózka sanitarnego (patrz rozdz. 5.1.5);

-*• asekuracja i towarzyszenie pacjentowi podczas wyjścia (jazdy na wózku inwalidzkim, krześle sanitarnym) do toalety lub łazienki;

-*■ ułatwienie pacjentowi korzystania ze sprzętu ortopedycznego; podanie pacjentowi na jego życzenie kul, balkonika i wózka inwalidzkiego (patrz rozdz. 5.1.5) oraz sprzętu ułatwiającego samoobsługę, np. drabinki do siadania; •

-*■ pomoc pielęgniarce przy pielęgnacji kikuta;

•* pomoc w założeniu protezy i dbaniu o czystość leja protezy (nie suszyć w pobliżu źródła ciepła);

dbałość o otoczenie na sali, tak aby pacjent mógł swobodnie się poruszać; niezastawia-nie ciągów komunikacyjnych (odstawienie na miejsce krzesła i szafki przyłóżkowej).

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest przewlekłym, zapalnym schorzeniem tkanki łącznej, w przebiegu którego dochodzi do niszczenia struktur stawowych i okołostawowych oraz do wielu zmian w obrębie narządów wewnętrznych. Choroba prowadzi do ograniczenia możliwości wykonywania przez chorego codziennych czyrfności życiowych oraz do niepełnosprawności i niesamodzielności.

Choroba występuje dwukrotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn. Dotyczy osób w różnym wieku, najczęściej pierwsze objawy pojawiają się po 40. lub 50. roku życia. Reumatoidalne zapalenie stawów ma charakter przewlekły, przebiega z okresami zaostrzeń i remisji (okresowe zahamowanie objawów chorobowych).

W przebiegu RZS:

-*• zmiany zapalne występują symetrycznie i dotyczą zwykle stawów nadgarstkowych, śródręczno-paliczkowych i międzypaliczkowych bliższych rąk, rzadziej stóp, lub dużych stawów;

-+• w zmienionych zapalnie stawach pojawia się ból utrudniający ruch;

-*■ w godzinach porannych występuje sztywność stawów i mięśni (sztywność poranna);

-* dochodzi do powstania zniekształceń stawów w obrębie ręki (najbardziej charakterystyczne to: „łabędzia szyjka”, czyli odgięcie palców w stronę łokciową, palce „butonierkowate” i przykurcze);

-*■ stopniowo pojawiają się przykurcze w stawach łokciowych;

-► ograniczeniu ulega ruchomość w stawach barkowych;

postępują zmiany zwyrodnieniowe w stawach kolanowych i biodrowych.

W okresie zaostrzenia choroby znacznie nasila się ból i obrzęk stawów, może pojawić się gorączka i znaczne osłabienie.

Leczenie RZS polega na:

-*■ stałym przyjmowaniu leków;

C+) rehabilitacji ruchowej i stosowaniu zabiegów z zakresu fizykoterapii;j leczeniu chirurgicznym.

W przebiegu RZS występują następujące problemy, przy rozwiązaniu których może być pomocny opiekun medyczny, wykonując czynności samodzielnie lub współpracując z pielęgniarką:    ,

-*• trudności z wykonywaniem codziennych czynności z powodu bólu, osłabienia siły rąk, zniekształceń i przykurczów w stawach rąk, stawach łokciowych i barkowych; -*■ trudności z poruszaniem się z powodu bólu, osłabienia siły mięśni, zniekształceń i przykurczów w stawach kończyn dolnych;

(^ wzrost podatności pacjenta na zakażenia i infekcje z powodu zmniejszonej odporności w wyniku stosowanego leczenia;

-*■ skłonność do krwawień z przewodu pokarmowego w wyniku długotrwałego stosowania leków, m.in. niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

239