0000086

87

Patologia i klinika spondylozy szyjnej

w przepływie krwi może następować dopiero, gdy pacjent odwraca lub prostuje głowę. Skręcenie czy wyprostowanie głowy w jedną stronę może tamować przepływ w kontralateralnej tętnicy kręgowej.

ZESPOŁY KLINICZNE

Spondyloza szyjna może obejmować pojedyncze korzenie nerwowe, lub też ich większą ilość, jedno- lub dwustronnie, symetrycznie lub niesymetrycznie; różny też może być stopień, w jakim proces chorobowy będzie obejmował poszczególne korzenie. Nierzadko objęcie korzeni powiązane jest z zaatakowaniem rdzenia; opisano następujące rodzaje radikulopatii:

a)    ostrą,

b)    podostrą,

c)    przewlekłą.

a.    Ostra radikulopatia. Zaburzenia czucia są tu znacznie częstsze niż zmiany ruchowe, a najczęstszym objawem ze strony korzeni nerwowych jest ból, chociaż mogą wystąpić różne formy parestezji, przeczulicy i nadwrażliwości bólowej.

Rzadziej zdarzają się zmiany ruchowe. W ostrej radikulopatii ból występuje nagle, parę minut czy godzin po urazie i osiąga maksymalne natężenie w ciągu paru dni. Jest on silny, stały lub strzykający, promieniujący odpowiednio do obszaru zaatakowanego korzenia szyjnego. Ból często zmienia się zależnie od pozycji szyi, która sama może boleć, i od miejsca skurczu mięśnia. W większości wypadków objawy ustępują w około 6 tygodni, zwłaszcza jeżeli pacjent leży i przyjmuje środki przeciwbólowe.

b.    Podostra radikulopatia. W klasycznym zapaleniu nerwu ramiennego (bra-chial neuritis) ból jest głównym objawem i może być tak ostry, jak w radikulopatii ostrej. Może ograniczać się do przebiegu pojedynczego korzenia nerwowego, lub też może być rozleglejszy, jako że często więcej niż jeden korzeń jest zaatakowany. Częste są zaburzenia czucia, szczególnie w palcach, odpowiadających korzeniom objętym procesem chorobowym. Zdarza się również często lekkie wychudzenie mięśni i obniżenie napięcia, lecz nie spotyka się zdecydowanego osłabienia mięśni.

Ponieważ choroba atakuje najczęściej korzenie C₆ i C₇, zwykle dotyczy również i mięśnia trójglowego. Właściwe odruchy ścięgnowe są osłabione lub zanikają. Częstym powikłaniem jest zespól bolesnego barku.

c.    Przewlekła radikulopatia. Objawy tego zespołu mogą rozwinąć się niepostrzeżenie, lub też może się zdarzyć, że nie ustąpią całkowicie po ataku i ból utrzymuje się nadal. U osób starszych ból barku lub ramienia, szczególnie przy wykonywaniu ciężkiej pracy, jest najczęstszym objawem.

MIELOPATIA SZYJNA

W mielopatii szyjnej następuje niedokrwienie lub ucisk rdzenia kręgowego przez wypukłości spondylotyczne i otaczające struktury. Zmiany w rdzeniu są wynikiem złożonych działań i napięcia, którym rdzeń ulega. Ponieważ są one wynikiem działania wielu zmiennych, łatwo jest zrozumieć rozmaitość obrazów klinicznych. Przyczyną uszkodzenia może być pojedyncza wyrośl kostna, uciskająca rdzeń kręgowy w jakimkolwiek miejscu między dolną a górną granicą rozszerzenia szyjnego; może też być kilka wyrośli na różnych poziomach (ryc. 5). Co więcej, na każdym poziomie stopień, w jakim jest zaatakowana istota biała i szara (a w istocie białej — słupy przedni, boczny i tylny), jest bardzo