trawiennych, stosuje się więc odwar przy złym wydzielaniu żółci, braku apetytu, /.iparci.ich ora/, zlej przemianie materii. Herb. op. 50.0.
Kec. Kora berberysu, koper, kminek, ziele krwawnika, ziele srebrnika, ziele morszczynu, kora kruszyny, korzeń lukrecji i siarka w równych ilościach, sproszkować, zażywać dwa razy dziennie, na koniec no/a. co tydzień zwiększać dawkę aż do 2 łyżeczek dziennie, w wodzie (przy otyłości zaniedbanej).
7. Bez htbd (Sambucus ebulus L.) z rodziny przcwócrtniowatych (Capri/oUa-teael jest roślin.-) do dwóch metrów wysoką, o mocnym pełzającym korzeniu, z łodygą corocznie usychającą, wypełnioną białym rdzeniem. Uście ma podobne do liści bzu czarnego, kwitnie od lipca. kwiatostan ma bialoróżowy. baldaszko-waty o migdałowym zapachu. W końcu sierpnia pokazują się jagody w znacznie mniejszej liczbie niż kwiaty.
Korzeń (Rtulix Sambuciebuli)działa moczopędnie, napotnie i rozwalniająco. Odwar trzy razy dziennie pół szklanki lub sproszkowanego korzenia na koniec noża dwa razy dziennie stosuje się przy puchlinie wodnej, nieżytach dróg moczowych i obrzękach oraz przy niedomodze wątroby. Herb. op. 50.0. Sn.U.
Z owocu bzu hebdu robi «ę powidła, które działają przeczyszczając©, ale dawkować je należy oględnie (do I łyżeczki jednorazowo) i do długotrwałego kuracyjnego stosowania nie nadaje się. gdyż organizm z czasem przestaje reagować.
Okłady ze świeżych liści używa się przy bolesnych obrzękach.
Zapachu świeżych liści — na pchły, pluskwy i myszy
8. Bis-drzcnlee pcwpoliiy większy {Pimpir.clla saxifrnga l_, P. magna l .) z rodźmy baldaszkowaiyęh (Umbelhftrae) — z obu tych gatunków uzyskuje się surowce równorzędne - jest rośliną trwałą, do 1/2 m wysoką (większy sięga metra), o łodydze mocnej, kanciastej, odnogach mało ulistmonych. liściach pierzastych, kwiatach drobnych białych, rzadziej różowych, zgromadzonych, jak przystało roślinom tej rodziny, w bałdach. Stanowiska obiera sobie bśodrzcniec suche, słoneczne, kamieniste (nazw a ..sanifraga" tłumaczy s^ ..łamie kamień").
Korzeń (Raihx Pimpintllae) twardy, szarożółty. dokładnie upterścicniowany i pełen brodawek. 10 do 20 cm długi, zapach ma korzenny, a później ostry i palący, działa wyk rzt uśnie. rozkurczowo, moczopędnie, pobudza czynności żołądka, więc stosuje się maccrat przy stanach zapalnych i nieżytach gardła, anginie, bronchicie, kaszlu, przeziębieniach, również jako środek pobudzający czynności żołądka przy niestrawności, nerwicy itp. Maccrat jest również dobry do płukania jamy u>tncj i gardła w stanacli zapalnych. W ten sam sposób stosuje się nalewkę na świeżym korzeniu, którą dodaje się do wody. Korzeń biedr/cńea był podstawą do wyrobu likieru ..napoleońskiego” C’ouvoisier‘a. Herb. op. 20,0 i 50.0. Przetwory: Astmin. Kclastmin. N.Sn.
Ziele (Herbu Pimpincitoc) działa moczopędnie i pobudza czynności żołądka, stosuje się je przy zaburzeniach w trawieniu, kamicy moczowej, puchlinie wodnej i zbyt słabym miesiączkowaniu. Herb. op 50.0.
90