009 NEUFERT przedmowa3

PRZEDMOWY

Przedmowa do 2 wydania polskiego

Od chwili ukazania się w 1936 r. w Niemczech książki Ernsta Neuferta „Bauentwurfslehre” (Podręcznik projektowania architektoniczno-budowlanego) podręcznik ten zrobit karierę światową, a nazwisko autora - Neufert - stato się synonimem tytułu. Nie było bowiem i nie ma dotąd w światowej literaturze technicznej innej książki, która stanowiłaby kompendium wiedzy niezbędnej przy projektowaniu różnego rodzaju obiektów architektury.

Biorąc za punkt wyjścia wymiary człowieka oraz podstawowe wiadomości z innych dziedzin, związanych w mniejszym lub większym stopniu z projektowaniem architektonicznym, autor zebrał w jednym woluminie wszelkiego rodzaju podstawowe informacje umożliwiające programowanie oraz rozwiązanie funkcjonalne i przestrzenne różnego rodzaju obiektów, poczynając od form najprostszych (np. budynki gospodarcze) po najbardziej złożone (obiekty wielofunkcyjne i zespoły obiektów). Logiczny układ treści, odpowiadający naturalnemu procesowi budowlanemu, wzajemne powiązanie poszczególnych części książki, opracowanie w postaci rysun-kowo-tabelarycznej z niezbędnym esencjonalnym tekstem przewodnim, rozwiązywanie różnych tematów w ramach odrębnych stron i bardzo szczegółowy indeks rzeczowy (ułatwiający szybkie odnalezienie potrzebnych informacji) - to realizacja znakomitego pomysłu edytorskiego, w której autor potrafił w skondensowanej formie przekazać swą rozległą wiedzę teoretyczną i doświadczenia praktyczne.

Być może na realizację tego znakomitego, a zarazem przejrzystego pomysłu edytorskiego wpłynęło to, że autor dzieła - jakim jest niewątpliwie BAUENTWURFSLEHRE - był pierwszym studentem Działu Architektury weimarskiego Bau-hausu, a następnie profesorem i kierownikiem Wydziału Budownictwa Państwowej Wyższej Szkoły Budownictwa w Weimarze. Przyczyniła się do tego również niewątpliwie jego długoletnia praktyka zawodowa jako praktykanta i realizatora dużych założeń architektonicznych, zwłaszcza obiektów i kompleksów przemysłowych.

Od 1936 r. książka ukazała się w 33 wydaniach niemieckich i w kolejnych edycjach zmieniała swą treść - rosła objętościowo, obejmując nowe tematy i nadążając w ten sposób za osiągnięciami i potrzebami rozwijającej się techniki budowlanej oraz rozwiązań projektowych.

Już od pierwszego wydania była znana w Polsce i stała się dla kilku pokoleń polskich architektów jedną z podstawowych książek warsztatowych w wydaniu oryginalnym.

Po II wojnie światowej rozpoczął się triumfalny pochód tej książki w świecie poprzez przekłady na liczne języki (ukazały się wydania: angielskie, francuskie, greckie, hiszpańskie, indonezyjskie, japońskie, portugalskie, rosyjskie, serbochor-wackie i tureckie).

Bardzo długo nie było jednak wydania w języku polskim, mimo że NEUFERT w oryginale był szeroko znany w środowisku architektów polskich. Od początku lat sześćdziesiątych wydawnictwo „Arkady" czyniło starania, by przekład tej książki udostępnić Czytelnikom polskim, zwłaszcza że znajomość języka niemieckiego w kręgach młodszych pokoleń studentów i architektów polskich - z przyczyn natury emocjonalnej, na które miały determinujący wpływ wydarzenia związane z II wojną światową i okupacją - była ograniczona do minimum; dominowała znajomość języka angielskiego. Inicjatywa „Arkad” natrafiała jednak na opór zmieniających się kierownictw jednego z instytutów naukowych zajmujących się programowo architekturą. Oficjalne stanowisko - „nie należy tłumaczyć” - na długie lata zablokowało możliwość realizacji przekładu. Po długich latach starań wydawnictwu udało się jednak wydać tłumaczenie w 1980 r. Pierwsze wydanie ukazało się w stosunkowo wysokim nakładzie 20 tys. egz., który jednak zniknął błyskawicznie z półek księgarskich. Byt to przekład 29 wydania niemieckiego.

Obecnie oddajemy w ręce Czytelników nowe, drugie wydanie tej książki, przetłumaczone z 33 wydania niemieckiego, opracowanego niemal całkowicie na nowo. Różnica dotyczy nie tylko objętości (poprzednie wydanie polskie miało 480 stron - obecne prawie 600), aie przede wszystkim zmian jakościowych. Jest to całkowicie nowa książka, poszerzona

0 nowe tematy, a w dotychczas przedstawionych - gruntownie uwspółcześniona, oddająca stan wiedzy z przełomu XX/XXI wieku. To, co się nie zmieniło w książce - to jej wewnętrzna logika przejawiająca się w kolejności tematów, ich lapidarnym przedstawieniu oraz wzajemnym powiązaniu; umożliwia to projektowanie nawet najbardziej złożonych programowo i przestrzennie obiektów.

Różnica w czasie między dwoma polskimi wydaniami, to również różnica między sytuacją w Polsce i w Europie w 1980 i 1995 r. Zmieniła się diametralnie sytuacja polityczna

1 gospodarcza.

Zarówno poprzednie, jak i obecne wydanie polskie oparte jest na normach niemieckich (DIN). Obecnie jednak wielu architektów polskich działa twórczo w Niemczech i innych krajach zachodnich, a również wiele Polskich Norm (PN) zostało dostosowanych do norm zachodnioeuropejskich. Dysproporcja między treścią przepisów wymienionych w książce a obowiązującymi w Polsce stale się zmniejsza.

Przystępując do projektowania jakiegokolwiek obiektu w Polsce Czytelnik powinien dostosować rozwiązania projektowe do obowiązujących aktualnie przepisów prawa budowlanego ustawa - Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 - Dz. U. nr 89, poz. 414 z 1994), a zwłaszcza do rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. nr 10, poz. 46 z 1995 r.), innych przepisów obowiązujących przy projektowaniu, zwłaszcza norm PN i BN oraz przepisów bhp przy projektowaniu różnego rodzaju obiektów.

Na zakończenie kilka zdań dotyczących przekładu. W języku niemieckim możliwe są sformułowania bardzo lapidarne, zgodne z duchem tego języka. Wierne tłumaczenie na język polski jest w tej sytuacji znacznie dłuższe. Z uwagi na konieczność zmieszczenia się na ograniczonej powierzchni, by zachować układ książki oryginalnej, tłumacze i redaktorzy byli zmuszeni stosować stylistykę skrótową - co jednak nie wpłynęło na zmniejszenie czytelności treści.

Warszawa, sierpień 1995 Wydawnictwo „Arkady”