010 011

Rozdziali

wartościowanie metod i sposobów pracy, a także wysuwanie postulatów dotyczących zmian w całokształcie ^funkcjonowania administracji. Szczegółowe działy polityki administracyjnej odnoszące się. przykładowo, do realizacji przez administrację polityki oświatowej, sanitarnej czy rolnej, muszą uwzględniać m.in.s poziom wiedzy ogólnej społeczeństwa, stosunek procentowy ludzi ze średnim i wyższym wykształceniem do ogółu ludności, ilość I jakość szkół, stan sanitarny kraju i nawyki przeciętnego obywatela w zakresie higieny czy strukturę gospodarstw rolnych, ilość ludzi związanych zawodowo z rolnictwem i wydajność ich pracy. Polityka administracyjna. w określonym sensie, ocenia też. na ile przepisy prawa administracyjnego przyczyniają się do realizacji polityki państwa i czy polityka państwa Jest podstawą do interpretacji norm prawnych.

Nauka admintetrafjijesf iztnmą    «tkłfldmvą teorii administracji obejmują

cej szeroki zespół nauk administracyjnych. Daje informację o rzeczywistym stanie administracji^ o wpływie Jia jej praktyczną działalność czynników pozaprawnych^ struktur oraz metod pracy. Stanowiąc wiedzę łączącą w sobie nauki teoretyczne i praktyczne. jest ściśle powiązana z teorią organizacji, socjologią, psychologią, a zajmując się wielką ilością zróżnicowanych zjawisk, wdraża różne techniki i metody badawcze stosowane przez nauki z nią związane (np. obserwacja, ankieta, analiza materiałów urzędowych i sprawozdań oraz konkretnych przypadków, eksperyment, porównywanie. wnioskowanie).

Badając w szczególności wpływ państwa na kształt administracji zajmuje się m.ln.: strukturami i wzajemnym powiązaniem części składowych aparatu administracyj-nego (np. organów administracji rządowej I samorządu terytorialnego), planowaniem i usprawnianiem działalności administracyjnej, problemami kultury administrowania. dol>ofem i kształceniem kadr. metodami oddziaływania na podwładnych, współdziałaniem i koordynacją, kontrolą 1 nadzorem, kierowaniem i wykorzystaniem urządzeń technicznych (np. technika biurowa - telefon, komputer. telefax. kopiarka, internet, drukarka, niszczarka. skaner adresowy). Stara się dać odpowiednią wiedzę pracownikom administracji, w szczególności kadrom kierowniczym, potrzebną do realizacji trudnych i odpowiedzialnych zadań administracji publicznej.

Można z dużą dozą prawdopodobieństwa przewidywać, źe zbliżający się początek trzeciego tysiąclecia będzie .okresem administracji", pociągającym za sobą konieczność poznania zasad jej funkcjonowania przez ogól. a przede wszystkim przez kadrę jej pracowników. Znajomość roli administracji we współczesnym świecle. Jej budowy i zasad działania jest nieodzowna dla światłych obywateli. Dokonujące się w zawrotnym tempie zmiany cywilizacyjne i świadomościowe, dynamika przemian społecznych, politycznych, organizacyjnych i gospodarczych wraz z rozwojem techniki stwarzają wyraźne zapotrzebowanie na wiedzę o administracji. Rozwój demokracji będące) formą, której sens zależy od treści, potrafiącej rozstrzygać nawet fundamentalne spory polityczne, systemem, który choć nie jest idealny oraz nie daje odpowiedzi na cały szereg problemów nurtujących jednostki i zbiorowości ludzkie. ale udowodni! swą przewagę nad innymi modelami społecznymi. Jest ściśle związany ze wzrostem roli nowoczesnej administracji. System ten zakłada, obok

rozwoju aktywności ludzkiej, wzrost roli nowoczesnej, wyposażonej w odpowiednie narzędzia pracy oraz działającej w myśl wskazań i pod kontrolą społeczną sprawnej administracji.

Nauka administracji, której rozważania w przeszłości były trochę przytłumione szybko rozwijającą się nauką prawa administracyjnego, a następnie często traktowana w wykładach i podręcznikach Jako część składowa tzw. ogólnej części prawa administracyjnego. zaczęła się na początku lat sześćdziesiątych wyraźnie wyodrębniać. Na gruncie nauki polskiej wielkie zasługi w tworzeniu jej podstaw teoretycznych i twórczego rozwoju położyli wybitni adminłstratywiści. m.in. profesorowie: Jerzy Starośclak*. Jerzy Stefan Langrod. Franciszek Longchamps. Marian Zimmennann. Zbigniew Leońskl. Jerzy Słuźcwski, Stanisław Kowalewski. Marcin Jełowicki. a także w zakresie zasad sprawnego działania - Tadeusz Kotarbiński i organizacji - Jan Zieleniewski. Wiedza o administracji, przekazywana aktualnie w ramach nauki prawa administracyjnego i kilku Innych przedmiotów, nie Jest Już dziś wystarczająca. Rozwijająca się nauka administracji stwarza fundament tej wiedzy i stanowi określonego rodzaju wprowadzenie do przedmiotu - prawo administracyjne. Świadomie pomija problematykę ściśle prawną, zakładając, że odpowiedni zasób wiedzy w tym zakresie mieści się w ramach innych przedmiotów.

³ Jerzy Siarościak. Elementy nauki administracji. Warszawa 1964: Zarys nauki administracji Warszawa 1966.

11