011 3

1 . MORSKIE POMOCE NAWIGACYJNE

1.1. WIADOMOŚCI WSTĘPNE

Przez pojęcie morskie pomoce nawigacyjne należy rozumieć wszelkiego rodzaju wydawnictwa morskie, których celem jest ułatwienie prowadzenia nawigacji na wodach całego świata [15]. Według S. Gorazdows-kiego morskie pomoce nawigacyjne można podzielić na trzy grupy:

1.    Mapy nawigacyjne.

2.    Wydawnictwa nawigacyjne.

3.    Wydawnictwa informacyjne.

Mapy nawigacyjne są to mapy specjalne przeznaczone do bezpośredniego prowadzenia nawigacji, to znaczy do zliczania drogi, zdejmowania odległości, wykreślania kursów, namiarów, wyznaczania punktów zwrotu, orientacji w terenie, identyfikacji oznakowania nawigacyjnego, określania pozycji statku, planowania drogi. W zależności od użytej skali mapy nawigacyjne dzieli się na: generalne, drogowe, brzegowe, podejściowe oraz plany (podrozdział 2.3 w rozdziale 2).

Mapy nawigacyjne zawierają obszerny materiał informacyjny, który w zasadzie powinien być wystarczający do zapewnienia statkom bezpiecznej żeglugi. W praktyce jednak, szczególnie podczas trudniejszych warunków żeglugi, nawigator musi mieć zapewniony stały dostęp do zbioru informacji znacznie bardziej szczegółowych, których umieszczenie na mapie nie jest możliwe z różnych powodów, chociażby ze względu czysto technicznych.

Podane na mapach nawigacyjnych informacje są przedstawiane prawie wyłącznie za pomocą symboli, znaków i skrótów tak pomyślanych, aby zajmowały jak najmniej miejsca i nie pogarszały ogólnej czytelności mapy. Dlatego leż na mapach nawigacyjnych, nawet na tych o największych skalach, podawane są tylko informacje najważniejsze, niezbędne do prowadzenia nawigacji, a w szczególności do identyfikacji obserwowanych obiektów. Natomiast wszystkie pozostałe informacje, znacznie bardziej szczegółowe, stanowiące uzupełnienia wiadomości podanych na mapach, mające głównie charakter opisowy, są zawarte w osobnych publikacjach, nazywanych wydawnictwami nawigacyjnymi.

Wydawnictwa nawigacyjne są to wszelkiego rodzaju wydawnictwa, które służą do bezpośredniego prowadzenia nawigacji. Stanowią one uzupełnienie map nawigacyjnych i wraz z nimi tworzą komplet pomocy nawigacyjnych, niezbędnych do prowadzenia nawigacji. Wydawnictwa te obejmują:

- spisy świateł, zawierające szczegółowe dane na temat świateł morskich i sygnałów mgłowych,

- spisy sygnałów radiowych, zawierające dokładne informacje o morskich służbach radiowych i radionawigacyjnych,

-    locje, zawierające bardzo dokładne opisy akwenów oraz otaczających je wybrzeży, opracowane pod kątem wymagań, potrzeb i oczekiwań nawigatora, obejmujące zbiór wszystkich wiadomości koniecznych do orientowania się w terenie i mogących mieć jakikolwiek wpływ na bezpieczeństwo żeglugi,

-    drogi oceaniczne świata, opisujące szczegółowo zalecane drogi dla żaglowców i statków o napędzie mechanicznym,

-    mapy, tablice oraz atlasy pływów i prądów pływowych, zawierające szczegółowe informacje o pływach i prądach pływowych na wybranych akwenach całego świata,

-    tablice nawigacyjne, roczniki astronomiczne, almanachy oraz inne wydawnictwa o charakterze pomocniczym.

Wydawnictwa informacyjne to wydawnictwa, które nie służą bezpośrednio do prowadzenia nawigacji, lecz są używane do poprawiania i uzupełniania zarówno treści map, jak i wydawnictw nawigacyjnych. Stanowią cenne źródło informacji dotyczących wszelkich niebezpieczeństw nawigacyjnych, mogących mieć wpływ na zmianę sytuacji nautycznej, wprowadzających pewne zmiany w treści map, wydawnictw itp. Do wydawnictw informacyjnych zalicza się „Wiadomości Żeglarskie”, wszelkie dodatki, suplementy i uzupełnienia, ostrzeżenia nawigacyjne, atlasy meteorologiczne oraz katalogi.

11