0011

2

Pod względem administracyjnym przydzielono dzisiejszy powiat złotowski do nowoutworzonej prowincji pruskiej „Grenz-mark Posen-Westpreussen“ z siedzibą w Pile.

Pod względem kościelnym przydzielono ziemię złotowską do nowoutworzonej Administratury Apostolskiej w Pile.

Granice powiatu złotowskiego miały i mają dziś jeszcze szczególne znaczenie historyczne. Granica od strony północnej bowiem tworzyła do roku 1466 częściową granicę między Polską a ziemią krzyżacką, a po roku 1466 odgraniczała Wielko-polskę od 'Pomorza. Natomiast południowa granica powiatu tworzyła w roku 1807 granicę Księstwa Warszawskiego.

Przed zagarnięciem ziemi złotowskiej przez Prusaków po pierwszym rozbiorze Polski należała ona administracyjnie do starostwa nakielskiego i do województwa kaliskiego, a pod względem kościelnym do archidiecezji gnieźnieńskiej.

Znamiennem jest, że ziemia złotowska, położona na zachodnim krańcu Wielkopolski, należała terytorjalnie do województwa kaliskiego a nie do poznańskiego. Otóż pochodzi to stąd, że książęta wielkopolscy Przemysł I i Bolesław, synowie Odonica, podzielili się w roku 1253 ziemią wielkopolską w ten sposób, że Bolesław otrzymał wschodnią część z głównemi miastami Gnieznem i Kaliszem, Przemysł zaś zachodnią z miastem Poznaniem. Mimo, że po śmierci Przemysła (f 1257) brat jego Bolesław Wielkopolskę w całości odziedziczył z powrotem, ideowy podział ziemi wielkopolskiej pozostał nienaruszony. Ziemia gnieźnieńska i kaliska stanowiły przez późniejsze długie wieki województwo kaliskie, ziemia poznańska województwo poznańskie.

Złotów położony jest w zachodniej części Wielkopolski na t. zw. Krajnie.

W roku 1344 odstąpił Kazimierz Wielki w pokoju kaliskim Pomorze Krzyżakom, ale ziemia złotowska wyraźnie była wy-, kluczona i nadal pozostała przy Polsce. Dokładna granica między Polską a Krzyżakami ustanowiona została 5 lat po pokoju kaliskim w roku 1349 między Kazimierzem Wielkim i wielkim mistrzem krzyżackim (Heinrich Dusemer von Arfberg). Jako północną granicę Polski ustanowiono wtedy rzeki Kamionkę i Dobrzynkę, więc te same rzeki, które obecnie jeszcze tworzą północną granicę powiatu złotowskiego.

W roku 1772 (pierwszy rozbiór Polski) ziemia złotowska zabrana została przez 'Prusaków.