0141

Bogdan Rączkowski - BHP w praktyce Rozdział 6

•    wydolności wzrokowej, przy której pracownicy są w stanie wykonywać zadania wzrokowe, nawet w trudnych warunkach i w wydłużonym czasie,

•    bezpieczeństwa.

Podstawowe parametry określające otoczenie świetlne o Rozkład luminancji

Luminancją nazywamy światło, które odbije się od powierzchni i dotrze do oka obserwatora. Ogólnie luminancja jest ilością światła wysyłaną z określonej powierzchni. Luminancję posiada wszystko to, co widzimy. Również źródło światła ma określoną luminancję, gdyż światło wysyłane jest zawsze z konkretnej powierzchni, czasami bardzo małej.

\    / natężenie oświetlenia - E

\ /' w luksach [lx]

7    7 7 7    7 J

7 / I

7 7"''7 //////

Rozkład luminancji w polu widzenia wpływa na poziom adaptacji wzroku i na wygodę widzenia. Dla jej zapewnienia zalecane jest unikanie zbyt wysokich luminancji (mogą spowodować wzrost olśnienia), zbyt wysokich kontrastów luminancji (powodują zmęczenie ze względu na ciągłą readaptację wzroku) oraz zbyt niskich luminancji i zbyt niskich kontrastów (monotonne środowisko pracy).

Luminancję powierzchni mogą być określane współczynnikiem odbicia i natężeniem oświetlenia na określonych powierzchniach. Poniżej podano zakresy użytecznych współczynników odbicia dla niektórych powierzchni w pomieszczeniach:

sufit	0,&-0,9
ściany	0,3-0,8
płaszczyzny pracy	0,2-0,6
podłoga	0,1-0,5

o Natężenie oświetlenia - ilość światła padająca na daną powierzchnię. Natężenie światła i jego rozkład w polu pracy (zadania) i w jego otoczeniu mają duży wpływ na szybkość, jakość i bezpieczeństwo wykonywania zadania wzrokowego.

Natężenie oświetlenia w polu bezpośredniego otoczenia powinno być uzależnione od natężenia oświetlenia w polu zadania. Natężenie to może być niższe niż natężenie w polu zadania, lecz nie niższe, niż wynika to z tabeli poniżej:

Natężenie oświetlenia w polu zadania [ix]	Natężenie oświetlenia w polu bezpośredniego otoczenia |lx]
>750	500
500	300
300	200
<200	F *-zadania
Równomierność j> 0,7	Równomierność >_ 0,5

© Olśnienie - wywołane jest jaskrawymi powierzchniami występującymi w polu widzenia i może być odbierane jako olśnienie przykre lub przeszkadzające powodujące pogorszenie widzenia przedmiotów. W pomieszczeniach pracy olśnienie może powstać bezpośrednio od jaskrawych opraw oświetleniowych, okien, jaskrawych źródeł światła, odbijających (błyszczących) powierzchni itp. Dla uniknięcia olśnienia stosuje się przesłanianie lamp lub okien, odpowiednie rozmieszczenie opraw i miejsc pracy, a także stosowanie powierzchni matowych.

o Migotanie i efekty stroboskopowe - mogą wywołać niebezpieczne sytuacje w wyniku zmian w postrzeganiu maszynowych ruchów obrotowych i posuwisto-zwrotnych. Migotanie powoduje dekoncentrację i może powodować skutki fizjologiczne (np. ból głowy).

W zakładach pracy można znaleźć wiele stanowisk pracy, dla których odpowiednie warunki oświetleniowe odgrywają istotną rolę.

Niewłaściwe warunki oświetleniowe wywołują wiele niekorzystnych zmian i reakcji organizmu ludzkiego, m.in. zmęczenie oczu i zmęczenie nerwowe. Pierwszy ro-

279