0143

Bogdan Rączkowski - BHP w praktyce Rozdział 6

Ochrona zdrowia młodocianych

Zabronione są prace przy nieodpowiednim oświetleniu, przy których wykonywaniu parametry oświetlenia nie odpowiadają wymaganiom określonym w Polskich Normach.

Dozwolone są prace przy nieodpowiednim oświetleniu:

• w pomieszczeniach zaciemnionych (ciemniach fotograficznych), w wymiarze do 2 godzin na dobę,

° młodocianych w wieku powyżej 17 lat w zakresie potrzebnym do przygotowania zawodowego:

-    w konserwatoriach filmów,

-    w ciemniach filmowych,

-    przy montażu filmów,

-    w charakterze pomocy przy obsłudze aparatów projekcyjnych 35 mm wyposażonych w lampy łukowe, pod warunkiem nieprzekraczania przy tych pracach 6 godzin na dobę, a w kabinie kinooperatora - czasu pracy w ciągu 2 seansów.

Profilaktyka medyczna

Zgodnie z [Q 257] podano poniżej zakres badań profilaktycznych dla pracowników narażonych na niedostateczne lub nadmierne oświetlenie.

	Czynnik szkodliwy lub uciążliwy	Badania wstępne		Badania okresowe		' CzęstotliwoSó badań	Ostatnie badania okresowe		Narządy
		lekarskie	. pomocnicze	lekarskie	pomocnicze		lekarskie	pomocnicze	(układy) krytyczne
1.	Oświetlenie					co 3 lata			narząd wzroku
	a} niedostateczne	ogólne	w zależności od wskozaó	ogólne	w zależnoSd od wskazań		ogólne	w zależnoSd od wskazań
	b) nadmierne	ogólne; okulistyczne	jak wyżej	ogólne; okulistyczne	jak wyżej		ogólne; okulistyczne	jak wyżej

Uwaga: W ramach badań okresowych, łącznie z ostatnim, u osób po 50. roku życia wskazana nykto-metria lub adaptometria.

PROMIENIOWANIE PODCZERWONE

Promieniowanie podczerwone (cieplne) obejmuje promieniowanie optyczne, którego długości fal wynoszą od 780 nm do 1 mm.

Dzieli się je na trzy zakresy:

1.    IR-A od 780 do 1400 nm (bliska podczerwień),

2.    IR-B od 1,4 do 3 pm (średnia podczerwień),

3.    IR-C od 3 pm do 1 mm (daleka podczerwień).

Źródłami promieniowania podczerwonego są:

• gorące stanowiska pracy w hutach, odlewniach, walcowniach, kuźniach, hutach szkła (1600°C),

•    piece martenowskie, piece łukowe (1600°C),

•    odlewnie żeliwa, metali kolorowych (1000-1200°C),

•    odlewnie stopów metali lekkich (600-700°C),

•    powierzchnie pieców i inne duże powierzchnie grzejne o temperaturze do 500°C.

Promieniowanie podczerwone, odziałując na pracownika, może spowodować:

° bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia: udar cieplny, zapaść serca z powodu stresu cieplnego, oparzenie termiczne skóry,

■ schorzenia w wyniku długotrwałego narażenia: zaćma hutnicza, chroniczne i ostre zapalenie spojówek, występowanie pigmentacji skóry - po wielu latach owrzodzenia, a nawet rak skóry,

•    występowanie uciążliwych warunków pracy w wyniku zmęczenia.

Narażenie pracowników

Narażenie zawodowe na promieniowanie podczerwone istnieje w następujących zawodach: spawacze, strażacy, pracownicy odlewni i stalowni w hutnictwie metali, dmuchacze, operatorzy pieców do wypalania w hutnictwie szkła; palacze kotłowni, hartownicy pieców gazowych; kowale, lutownicy, operatorzy laserów.

Zagrożenie pracowników promieniowaniem podczerwonym rozpatruje się z punktu widzenia możliwości uszkodzenia termicznego skóry oraz siatkówki, soczewki i rogówki oka.

Zagrożenie uszkodzeniem termicznym skóry charakteryzowane jest przez wartości bezwzględne napromienienia w całym istotnym zakresie długości fal. Maksymalne jednorazowe napromienienie skóry N, wyznaczone dla jednorazowej ekspozycji krótszej niż 10 s, nie może przekraczać wartości określonej zależnością:

N = 20 000 • t^1/4 J * m"²

Jeśli czas jednorazowej ekspozycji przekracza 10 s, należy stosować wskaźnik obciążenia termicznego WBGT.

Oceny zagrożenia termicznego siatkówki dokonuje się dla zakresu promieniowania 380-1400 nm na podstawie pomiarów wartości skutecznych luminancji energetycznej źródła.

Najwyższą dopuszczalną wartość skuteczną luminancji energetycznej źródła określa zależność:

14(10    C

£    AA, = —^ [W • cm'² • sr"¹ ]

300    0Ł ’ t

gdzie:

L_x - gęstość widmowa luminancji energetycznej,

R_k - względna skuteczność widmowa wywoływania termicznych uszkodzeń siatkówki,

AX - szerokość pasma promieniowania, a - wymiar kątowy źródła promieniowania,

t - czas jednorazowej ekspozycji, który może przyjmować wartość z przedziału 10 ps - 10 s.

283