0000167

168

L. Januszko, S. Bołoczko

Ryc. 1    Ryc. 2

Ryc. 1. Obraz radiologiczny kręgosłupa w odcinku szyjnym po 14 latach pracy pilarką

mechaniczną.

Ryc. 2. Pozycja kręgosłupa w odcinku szyjnym w czasie pracy pilarką mechaniczną.

Obraz kliniczny i radiologiczny dyskopatii szyjnej stwierdziliśmy u 25 badanych (13 z poziomu C₈—C₇, 7 z poziomu C₅—C₆, 5 z poziomów wyższych). Wydaje się, że odcinek Cg-—C₇ kręgosłupa szyjnego jest szczególnie predysponowany do nadmiernego obciążenia i szybszego zużycia przy posługiwaniu się pilarką w wymuszonej pozycji. Stan układu nerwowego w szczególności obwodowego ma, zdaniem Swiderskich (13), ważne znaczenie w powstawaniu bólów spon-dylogennych, co pokrywa się z własnymi obserwacjami (7).

Występowanie polineuropatii wibracyjnej łącznie z osteoartropatią świadczy o zaburzeniu złożonego łańcucha czynności neurotroficznych ustroju. Nie bez znaczenia są również zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym. Złożoność obrazu klinicznego stwarza szczególne trudności w prowadzeniu pacjenta. Zawodowy charakter schorzenia daje pacjentowi szczególnie uprzywilejowane świadczenia, ale jednocześnie ustawia go roszczeniowo.

Przeprowadzona analiza pacjentów obu grup w rozbiciu na poszczególne przedziały wiekowe (tab. I) wykazuje, że przedział wieku 41—56 lat zdecydowanie dominuje wśród zatrudnionych. Częstość występowania tego zespołu w zależności od stażu pracy przedstawia tab. II. Wraz z wydłużeniem stażu pracy zwiększa się liczba osób ze skargami bólowymi. Znajduje to również swoje odbicie w badaniu radiologicznym. Z badań własnych wynika, że staż pracy 16—18 lat predysponuje do występowania zbks. Naszym zdaniem staż pracy jest jednym z istotniejszych czynników determinujących występowanie tego zespołu.

Kilkakrotnie kontrolowany w nadleśnictwach województwa pomiar prędkości drgań wykazuje, że używane pilarki emitują drgania, których natężenie znacznie przekracza normy higieniczne we wszystkich płaszczyznach drgań oraz pasmach częstotliwości, ale głównie w paśmie 125 Hz. Konieczność pozyskania coraz większej masy drewna, brak dotąd skutecznych metod ochrony przed drganiami i narastające stąd zagrożenie dla zatrudnionych pracowników stwarzają konieczność podjęcia szerokiej profilaktyki medycznej i technicznej zwłaszcza w zakresie wyposażenia w nowoczesny sprzęt o minimalnej ekspozycji i drgań.