036 5

zarysu nie zmieniają się, lecz zarys powtarza się dwa lub kilka razy na długości skoku. W motocyklach spotyka się taki gwint w śrubie wyciskowej sprzęgła. Jest to zwykle gwint o zarysie trapezowym.

Jak zidentyfikować gwint?

Nakrętka została zgubiona i trzeba dokupić lub dorobić nową. Przy pewnej wprawie można wzrokowo ocenić, że jest to prawdopodobnie gwint metryczny zwykły. Wtedy łatwo znaleźć w zapleczu warsztatowym nakrętkę odpowiedniej średnicy. Nakrętka okaże się odpowiednia, gdy da się wkręcić na śrubę palcami z pewnym oporem,, nie wykazując przy tym luzów.

nie przylega równo do gwintu. Dopiero po sprawdzeniu skoku grzebieniem calowym okazuje się, że pasuje sprawdzian o 18 nitkach'na 1 cal.

Mamy więc do czynienia z gwintem Whitwortha zwykłym 5/16” X 1/18”, bowiem średnica 7,9 mm równa jest w przybliżeniu 5/16”.

Tablica 5

Gwinty metryczhe zwykłe Skok gwintu w zależności od średnicy

Średnica gwintu mm	Skok gwintu mm	Średnica gwintu mm	Skok gwintu mm
i .	0,25	6	1,00
1,2	0,25	7	1,00
1,4	0,30	8	1,25
1,7	0,35	9	1,25
2	0,40	10	1,50
2,3	0,40	11	1,50
2,6	0,45	12	1,75
3	0‘50	14	2,00
3,5	0,60	16	2,00
4	0,70	18	2,50
4.5	0,75	20	2,50
5	0,80	22	2,50
5,5	0 90	24	3,00

Tablica 6

Średnice wierteł pod gwinty metryczne zwykle

Gwint	Średnica wiertła mm
	alumi nium	żeliwo, brąz	stal
Ml	_	0,75	_
M 1,2	—	0,95	—
M 1,4	1,05	1,1	—
M 1,7	1,25	1,3	—
M 2	1,45	1.5	1,6
M 2,3	1.7	1.8	1,9
M 2,6	2,0	2,1	2,2
M 3	2,3	2,4	2,5
M 3,5	2,7	2,8	2,9
M 4	3,1	3,2	3,3
M 4,5	3,5	3,6	3.7
M 5	4,0	4,1	4,2
M 5,5	4,3	4,4	4,5
M 6	4,7	4,8	5,0
M 7	5,7	5,8	6,0
M 8	6,4	6,5	6,7
M 9	7,4	7,5	7,7
M 10	8,1	8,2	8,4
M 11	9,1	9,25	9,4
M 12	9,8	9,9	10
M 14	11,4	11,5	11,75
M 16	13,3	13,5	13,75
M 18	14,8	15	15,25
M 20	16,8	17	17,25
M 22	18,8	19	19,25
M 24	20,3	20,5	20,75

Jeżeli zachodzi wątpliwość co do rodzaju gwintu, postępujemy w sposób następujący. Mierzymy suwmiarką średnicę zewnętrzną gwintu na śrubie, która wynosi np. 7,9 mm. Można by przypuszczać, że jest to gwint metryczny M 8, a różnica 1/10 milimetra wynika z tolerancji wykonania śruby i niedokładności pomiaru. Sprawdzamy teraz skok - śruby za pomocą metrycznego grzebienia do gwintów. Okazuje się, że żadna blaszka sprawdzianu

Nakrętkę najłatwiej wykonać z pręta o przekroju sześciokątnym. Średnicę wiertła do wykonania otworu pod gwint odczytujemy z tablicy 8. Otwór gwintujemy gwintownikami z wybitą na nich cechą 5/16" X 1/18".

Znacznie trudniej dorobić w warunkach amatorskich zgubioną śrubę. Mie-

36