040

cia ściernego jest tym większa, im większy jest stosunek twardości materiałów pary tribologicznej H_M/H_N w temperaturze skrawania (H_M - twardość materiału obrabianego, H_n - twardość materiału narzędzia).

Rys. 3.22. Modele procesów zużywania przez ścieranie: a) bruzdowanie; b) ścinanie nierówności;

c) ścinanie nierówności występem twardych ziaren; d) odkształcenie plastyczne materiału

\Zużycie wytrzymałościowe (zmęczenie mechaniczne) przedstawione na rysunku 3.23 jest wynikiem przekroczenia wytrzymałości doraźnej lub zmęczeniowej i objawia się w postaci:

-    wyszczerbień krawędzi ostrza (1), dających pod mikroskopem charakterystyczne nierówności krawędzi zwane szczerbatością,

-    wykruszeń (2) obejmujących nieco większe objętości materiału ostrza w strefie styku z materiałem obrabianym,

-    wyłamań (3) sięgających poza tę strefę,

-    pęknięć (4).

Wraz ze wzrostem prędkości skrawania zaczyna dominować zmęczenie cieplne wywołane szokami termicznymi podczas wchodzenie i wychodzenia ostrza z materiału oraz samoistnego wzrostu temperatury wywołanego postępującym zużyciem.

Rys. 3.23. Rodzaje zużycia wytrzymałościowego: 1 - wyszczerbienie; 2 - wykruszenie;

3 - wyłamanie; 4 - pęknięcia

40