066 3

Opoi OpcU

Ryc. 4.9. Przykłady występowania oddziały want a dipolowego

czynem ładunku i odległości pomiędzy tymi ładunkami (p»qł). Oddziaływanie sił dipolowych przedstawia rycina 4.9.

Siły indukcyjne nuęd/y cząsteczkami występują wówczas, gdy tylko jedna z cząsteczek oddziaływających ma charakter dipolowy. Sytuację powyższą ilustruje rycina 4.10.

Cząsteczka modpetoww

Cząsteczka dipolowa

Ryc. 4.10. Przykład wyoępuwaiua uł indukcyjnych

Występowanie sił dyspersyjnych, a tym samym oddziaływali dyspersyjnych, jest najbardziej uniwersalne Do występowania takiego oddziaływania nic są konieczne cząsteczki dipolowe. W dużym uproszczeniu istota tego oddziaływania wygląda następująco. W cząsteczkach występuje fluktuacja „gęstości" chmury elektronowej na orbitach molekularnych, a więc tworzą się dipole ch*il<y*e. zmieniające się w czasie. Dwa układy dipoli chwilowych zwiążą się wówczas, gdy będą przeważały orientacje bardziej korzystne energetycznie. Oddziaływanie dipoli chwilowych (w czasie, kiedy istnieją) jest podobne jak dipoli trwałych.

Energię oddziaływań van der Waalsa można przedstawić za pomocą uproszczonego równania Lennarda-Jonesa w postaci:

jdoc A i 8 ozmciłią Mak takłnr od md/jpi oddziały*aft

Pierwszy wyraz

M-

równaniu 4.3 oznacza składową energii związaną

•W

z siłami przyciągania pomiędzy cząsteczkami, a wyraz drugi | — | składową cner-66