PTDC0011

Ryc. 9. Przykłady inkrustacji występującej na mieczach H' kulturze przeworskiej:

1 - Rzeczyca Długa, pow. stalowowolski; 2 Hromówka, raj. Chmel’nic’ki IUkraina);

3    - Piaski, pow. belclmtowski;

4    - Podlodów, pow. tomaszowski lubelski: 5 - Ohlin, pow. garwoliński: 6 - Biała, pow. zgierski.

W# M. Biborskiego

proweniencji mieczy staje się trudniejsze (P. Kaczanowski 1992* s. 33). Zaawansowany stan badań metaloznawczych nad mieczami z obszaru kultury przeworskiej pozwala na stwierdzenie, że zdecydowaną większość egzemplarzy z faz B, i C, stanowią wyroby rzymskie (P. Kaczanowski 1992, s. 32). W okresie tym ludność kultury przeworskiej musiała przeżywać szczególne chwile swojego rozwoju ekonomicznego i militarnego, skoro tak wiele osób stosowało wartościową broń rzymską, składaną następnie do grobów wraz z właścicielem, nie zaś przekazywaną z ojca na syna.

Do uzbrojenia zalicza się także elementy oporządzenia jeździeckiego, wykorzystywane w walce. W grobach kultury przeworskiej zupełnie wyjątkowo spotyka się części rzędu (kiełzno), choć bez wątpienia było ono w użyciu. Znanych jest nawet kilka egzemplarzy uzd z brązowymi wodzami łańcuchowymi, ale pochodzą one z odkryć przypadkowych lub też kontekst ich odkrycia nie jest jasny (Scinawa-Jeżów. pow. ścinawski, Czekanów, pow. ostrowski. Ostrówek, pow. inowrocławski, Zła-ków Kościelny, pow. łowicki, Kamieńczyk, pow. wyszkowski) (T. Baranowski 1973, passim: por. B. Kontny 2002a, s. 86-88). Niektóre z nich pochodziły z grobów (część ogniw egzemplarza ze Złakowa jest nadtopiona w ogniu stosu ciałopalnego), ale egzemplarz z Kamieńczyka został wyłowiony z nurtów Bugu. Warto w tym miejscu wymienić szczególny rodzaj kiełzna z pobocznicami, pochodzący z grobu datowanego na fazę B, - munsztuk z Malkowic, pow. proszowicki. Jest to forma nietypowa, nawiązująca do egzemplarzy trackich, służąca do ostrego, bardzo bolesnego sposobu kiełznania, pozwalającego na zapanowanie nawet nad końmi odznaczającymi się wyjątkową dzikością (T. Baranowski 1973, s. 454, ryc. 30).

153