udowadniając swe umiejętności praktyczne prowadzenia wozu oraz wykazując się znajomością przepisów jazdy.
Sprawni inwalidzi z amputacjami w obrębie kończyn górnych prowadzą również pojazdy samochodowe. Jeśli mieli prawo jazdy oraz dłuższą praktykę w prowadzeniu pojazdów przed amputacją, wówczas adaptacja do nowych warunków jest na ogół łatwiejsza.
Wózki inwalidzkie o napędzie ręcznym otrzymują osoby uprawnione do korzystania z nich na podstawie wniosku lekarskiego, złożonego we właściwej terenowo wojewódzkiej poradni zaopatrzenia ortopedycznego. Wózek ten przydzielany jest bezpłatnie na okres 5 lat.
O prawo nabycia inwalidzkiego pojazdu mechanicznego ubiegać się mogą osoby zaliczone do jednej z grup inwalidzkich. Przede wszystkim uprawnienia te przysługują wszystkim inwalidom kwalifikującym się do zaopatrzenia w wózki o napędzie ręcznym, osobom z amputacjami w obrębie kończyn dolnych oraz osobom dotkniętym schorzeniami kończyn dolnych (porażenia, zmiany naczyniowe itp.), utrudniającym swobodne poruszanie oraz korzystanie z publicznych środków lokomocji. Przy równych kwalifikacjach pierwszeństwo przysługuje osobom pracującym lub uczęszczającym do szkół, osobom mogącym podjąć pracę po rozwiązaniu problemów komunikacyjnych, inwalidom wojennym oraz osobom szczególnie zasłużonym.
Niezbędnym warunkiem prawa do nabycia samochodu jest posiadanie przez inwalidę środków materialnych, wystarczających na zakup oraz eksploatację samochodu.
Wnioski o przyznanie prawa do nabycia pojazdu (samochodu) rozpatruje wydział zdrowia szczebla wojewódzkiego. Po otrzymaniu decyzji inwalida nabywa pojazd odpłatnie we właściwym terenowo przedsiębiorstwie Polmozbyt, według obowiązujących cen. Inwalidzi z uszkodzeniami kończyn dolnych korzystają p^rzy Rejestracji pojazdów z ulgi w opłatach. Otrzymują też znak uprawniający do parkowania w każdym dogodnym miejscu.
Prawie wszyscy obywatele posiadają prawo do bezpłatnego zaopatrzenia ortopedycznego. Są to osoby uprawnione do świadczeń z tytułu pracy, członkowie ich rodzin, rzemieślnicy, rolnicy, emeryci, renciści, studenci, osoby objęte świadczeniami opieki społecznej. Sprawy te zostały uregulowane następującymi przepisami.
1. Uchwała Rady Ministrów z dnia 10 listopada 1967 r. w sprawie zaopatrywania w przedmioty ortopedyczne niektórych grup ludności (Monitor Polski nr 62, poz. 296).
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 3 września 1968 r. w sprawie świadczeń leczniczych dla emerytów, rencistów i inwalidów oraz członków ich rodzin (Dziennik Ustaw nr 33. poz. 245).
3. Zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 19 czerwca 1969 r. w sprawie określenia organów uprawnionych do bezpłatnego przyznawania przedmiotów ortopedycznych niektórym grupom ludności oraz zasad i trybu przyznawania tych przedmiotów (Monitor Polski nr 27, poz. 211).
4. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2 lipca 1974 r. w sprawie zaopatrzenia ludności w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze (Dziennik Ustaw nr 26, poz. 154). A także dalsze rozporządzenia ogłoszone w Dzienniku Ustaw nr 23, 1979 r., poz. 142 oraz w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej nr 7, 1980 r., poz. 28.
Osobom uprawnionym przysługuje zaopatrzenie ortopedyczne w zakresie uzasadnionym względami leczniczymi, rehabilitacyjnymi i społecznymi. Obejmuje ono protezy kończyn górnych i dolnych z okresem używalności określonym na 3 lata, obuwie ortopedyczne z okresem używalności 1 rok oraz aparaty i gorsety z okresem używalności stosownym do wymogów leczniczych.
Ponowne przyznanie przedmiotu zaopatrzenia ortopedycznego może nastąpić po upływie okresu jego używalności. Nie dotyczy to jednak przedmiotów, które stały się nieużyteczne w wyniku zmian w stanie fizycznym osoby uprawnionej lub na skutek zużycia z przyczyn nie zawinionych przez osobę uprawnioną!
Przyznane przedmioty ortopedyczne stanowią własność osoby uprawnionej.
Obuwie ortopedyczne przyznaje się jedynie wówczas, gdy niemożliwe jest zastosowanie wkładek ortopedycznych do obuwia normalnego. Obuwie to przyznawane jest bezpłatnie, jeśli zachodzi konieczność zastosowania go na obie kończyny lub jeśli osoba uprawniona jest inwalidą wojennym lub wojskowym, inwalidą w związku z wypadkiem przy pracy, rencistą albo emerytem. Osoba pracująca lub pobierająca naukę w uzasadnionych przypadkach może otrzymać dwie pary obuwia, przy czym okres ich używalności określa się wówczas na 2 lata.
O przyznaniu przedmiotu ortopedycznego bezpłatnie decyduje właściwa ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej wojewódzka poradnia zaopatrzenia ortopedycznego. Jeśli osoba ta przebywa w za-
155