076 4

O metodach wyznaczania ma* Ćwieczkowych <molowych) makrocząsteczek można przeczyłaś w dalszych rozdziałach podręcznika

Makrocząsteczki, a w szczególności makrocząsteczki biologiczne, charakteryzują się specyficzną strukturą przestrzenną, określaną jako wtórna struktura lub jako postać kon/ormacyjna makrocząsteczki. Najczęściej przyjmuje się występowanie makrocząsteczek w czterech podstawowych postaciach konformacyjnych: rei tal nej. hetikoidaJnej (lub hcliksowcj). jleksurolnej oraz globuiamej. Na rycinie 5.2 przedstawiono graficznie wymienione wcześniej postacie konformacyjne makrocząsteczek.

RefctaJna	Hetfcodatna		FUMuralna
AA/	prawo	Łewoskrętna	A:Av/
	13	(E	\r--\i

Rvc. 5.2. Podstawowe postacie konformacyjne makrocząsteczek

GtoCutama

Postać rekialna charakteryzuje się tym. że łańcuch główny tworzy w przestrzeni płaską linię zygzakowatą. W postaci helikoidalnej (heliksowej) łańcuch makrocząsteczki formuje się w przestrzeni w helisę lewo- lub prawoskrętną. W postaci flek-suralnej łańcuch tworzy głęboko sfałdowaną linię prostą Pomiędzy poszczególnymi fałdami łańcucha występują wiązania międ/ymolekulamc. które ..zszywają** poszczególne pętle. W postaci gtoMamej łańcuch makroc/ąsteczki formuje się w przestrzeni w nieregularny kłębek o stochastycznym nicupor/ądkowaniu.

Zmiana wtórnej struktury makrocząsteczek z hel iksowej w globulamą wiąże się z występowaniem procesu zwanego denaiuracją. Proces denaturacji może byś spowodowany wpływem temperatury albo innych czynników fizycznych lub środków chemicznych.

Procesow i denaturacji towarzyszy w iele charaktery stycznych zmian właściwości fizycznych, takich jak: absorpcji (w nadfiolecie), ciepła właściwego, przewodnictwa elektrycznego i innych. Postacie konformacyjne makrocząsteczek mają decydujący wpływ na właściwości fizyczne i biologiczne biopolimerów. W rozdziale podręcznika poświęconym biofizyce molekularnej można znałcżś poszerzone informacje, dotyczące szczególnie ważnych biopolimerów, mających podstawowe znaczenie w* procesach życiowych organizmów.

76