084 085

RoidiUl VII

Na obsadę stanowisk służbowych w samorządzie znaczny wpływ miały organy administrac|i ogólne). Rodzaje stanowisk, uposażenie, prawa i obowiązki określane były w uchwałach organów uchwałodawczych samorządu zatwierdzanych przez wo-lewodę. Do 1939 roku nie uregulowano kompleksowo sytuacji prawnej pracowników samorządu.

Ustawa z 1922 roku zmieniona została dekretem z 1948 roku o zmianie ustawy o państwowej służbie cywilnej. Przemianowano w nim urzędników i niższych funkcjonariuszy na pracowników państwowych, dokonując ich podziału na pracowników służby ogólnej i pracowników służb specjalnych. Dalsze zmiany wprowadziła ustawa z 1968 roku o pracownikach rad narodowych. Zerwała ona z dualizmem stosunków służbowych pracowników mianowanych 1 zatrudnionych na podstawie umowy. Ustawa ta była przepisem szczególnym, a przepisy prawa pracy, któremu poddani zostali pracownicy w wydziałach prezydiów rad narodowych - ustawą ogólną. Obok umowy podstawą prawną nawiązania stosunku pracy było powołanie na stanowisko kierownicze. Przepisy wprowadzające Kodeks pracy z 1974 roku uchyliły poprzednie regulacje. Rozporządzenie Rady Ministrów z 1974 roku w sprawie praw I obowiązków pracowników urzędów państwowych stanowiło rodzaj pragmatyki. W1982 roku uchwalono ustawę o pracownikach urzędów państwowych, a w 1996 roku ustawę o służbie cywilnej. która została zastąpiona ustawą z 18 grudnia 1998 roku o służbie cywilnej. f “Ustawa z 1982 roku o pracownikach urzędów państwowych, wielokrotnie nowelizowana. reguluje nawiązanie, zmianę i rozwiązanie stosunku pracy urzędników państwowych, a nie ogółu pracowników zatrudnionych w urzędach. Kryterium |est rodzaj pracy, nie Jej miejsce. Ustawa dzieli pracowników zatrudnionych w urzędach na urzędników państwowych mianowanych i ntemianowanych oraz Innych pracowników. Przepisy ustawy z 1982 roku. wprowadzające szereg rozwiązań różniących się °d przyjętych w kodeksie pracy, znajdują zastosowanie przed przepisami kodeksu pracy. Urzędnicy państwowi mogą byi zatrudniani na podstawie umowy o pracę lub na podstawie przepisów szczególnych w drodze powołania. Charakter zadań urzędników państwowych wykracza poza obowiązki określone w powszechnych przepisach prawa pracy. Odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków służbowych stanowi jedną z gwarancji prawidłowej pracy, a pracownicy administracji mogą ponosić odpowiedzialność porządkową 1 dyscyplinarną (służbową) oraz cywilną I kamą. Ustawa z 22 marca 1990 roku o pracownikach samorządowych oparta jest na wzorach ustawy z roku 1982. do której często odsyła. I po nowelizacji ustawą z 1998 roku o zmianie niektórych ustaw określających kompetencie organów administracji publicznej w związku z wdrożeniem reformy ustrojowej państwa określa status prawny pracowników zatrudnionych w urzędach marszałkowskich, starostwach, urzędach gmin oraz samorządowych jednostkach organizacyjnych 1 biurach związków jednostek samorządowych. Przepisów ustawy z 1990 roku nie stosuje się do pracowników, których status prawny określają odrębne przepisy. Stosunek pracy z pracownikami samorządowymi powstaje w zależności od stanowiska 1 uregulowań statutu w drodze wyboru (np. marszałek województwa, starosta, wójt), powołania (np. sekretarz gminy. skarbnik powiatu, skarbnik województwa) oraz mianowania Inp. zatrudnieni na

Kadry administracji publkinel

stanowiskach określonych w statucie gminy) I umowy o pracę (np. pozostali pracownicy samorządowi).'

Ustawa o służbie cywilne) z 1998 roku stwierdza, te Korpus Służby Cywilnej rwo iżą pracownicy zatrudnieni w administracji rządowej na stanowiskach urzędniczych, w szczególności: w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, urzędach ministrów i urzędach centralnych organów administracji rządowej, urzędach wojewódzkich oraz komendach i inspektoratach służb. Inspekcji i straży. W rozumieniu ustawy pracownik to osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, urzędnik na podstawie mianowania. Członkiem Korpusu Służby Cywilnej może byt osoba będąca obywatelem polskim, korzystająca w pełni z praw publicznych, nie karana za przestępstwa umyiłne. posiadająca odpowiednie kwalifikacje i ciesząca się nieposzlakowaną opinią.

Każdy obywatel ma prawo do informacji o wolnych stanowiskach w służbie cywilnej. a nabór jest otwarty i konkurencyjny.

Szef Służby Cywilnej jest centralnym organem administracji rządowej I podlega Prezesowi Rady Ministrów. Kieruje on zarządzaniem kadrami w służbie cywilnej. Obsługę szefa zapewnia Urząd Służby Cywilnej, a Rada Służby Cywilnej jest organem doradczym Prezesa RM i wyraża opinie w sprawach służby cywilnej przedstawianych Jej przez Prezesa RM lub Szefa Służby Cywilnej. W urzędach powoływani są dyrektorzy generalni urzędu, którzy podlegają bezpośrednio ministrowi lub wojewodzie i zapewniają funkcjonowanie. ciągloSC pracy, warunki działania oraz oipni-zację pracy urzędów. Dyrektorzy generalni organizują nabór kandydatów do Korpusu Służby Cywilnej, upowszechniają informacje o wolnych stanowiskach pracy w służbie cywilnej. O uzyskanie mianowania w służbie cywilnej może ubiegać się osoba, która: jest pracownikiem służby cywilnej, odbyła służbę przygotowawczą, posiada co najmniej dwuletni staż pacy w służbie cywilnej, posiada tytuł magistra, zna co najmniej jeden język obcy i Jest żołnierzem rezerwy lub nie podlega powszechnemu obowiązkowi obrony. Szef Służby Cywilnej prowadzi postępowanie kwalifikacyjne dla pracowników służby cywilnej ubiegających się o mianowanie. Urzędnik służby cywilnej składa ślubowanie. Ustawa wyróżnia stanowiska, sekretarza Rady Ministrów, dyrektora generalnego urzędu, dyrektora departamentu. O wyższe stanowiska może się ubiegać urzędnik służby cywilnej. Konkursy na wolne stanowiska ogłaszane są w Biuletynie Służby Cywilnej.

Członek Korpusu Służby Cywilnej jest obowiązany m.in. przestrzegać Konstytucji I przepisów prawa, chronię Interesy państwa oraz prawa człowieka l obywatela, racjonalnie gospodarować środkami publicznymi, rzetelnie i bezstronnie wykonywać zadania. dochowywać tajemnicy ustawowo chronionej, podnosić swą wiedzę, a także godnie zachowywać się w pracy 1 poza nią. jest on także zobowiązany do wykonywania poleceń przełożonych. Członek Korpusu przy wykonywaniu swych zadań służbowych nie może się kierować Interesem jednostkowym lub grupowym. Członkom Korpusu nic wolno publicznie manifestować swych poglądów politycznych, uczestniczyć w strajkach. pełnie funkcji w związkach zawodowych, uczestniczyć w pracach partii politycznych, lączyC pracy w służbie cywilne! z mandatem radnego, jeśli polecenie przełożonego jest niezgodne z prawem, powinien poinformować o tym pizełożonego. W razie

85