PB040631

62 Higiena l dobrostan zwierząt gospodarskich

Na przykład w tuczami, w której obsadę stanowią warchlaki o 30 kg, przy temperaturze ścian 8 °C, temperatura powietrza 12 "Ci wi|_g0| ności względnej 80%, a prędkości ruchu powietrza 0,8 m/s wartość B J niesie - 8,76 (ocena indeksu bioklimatycznego - „bardzo zimno"),

2.5. Ciśnienie atmosferyczne

Ciśnienie atmosferyczne takie, jakie panuje na poziomie morza p® temperaturze 0 °C, nazywa się ciśnieniem normalnym i wynosi 760 mm Hg - odpowiada masie 1 atmosfery równej 1,033 kg/enr. W układzie SI ciśnie, nie to wynosi 1013 hPa, Ciśnienie normalne, w którym najczęściej żyje człowiek i zwierzęta gospodarskie, nazywane jest również normobarią. ty miarę wznoszenia się nad poziom morza do wyższych warstw atmosfery notmobaria zmienia się stopniowo w hipobarię, czyli podciśnienie atmosferyczne. Przedstawia to rysunek 2.5. Natomiast w miarę pogrążania się w głąb ziemi i oceanów lub w warunkach sztucznych (komory ciśnieniowe) przechodzimy do coraz większych ciśnień, czyli hiperbarii.

Rys. 2.5. Schemat /.mian ciśnienia atmosferycznego

Wpływ ciśnienia atmosferycznego na zwierzęta

Zmiany ciśnienia zachodzące w obu kierunkach zarówno w górę, jak i dół połączone są tak u zwierząt jak i ludzi z pewnymi stanami chorobowym, które stanowią zespoły objawów charakterystycznych bądź dla działania ciśnień obniżonych, bądź też wzmożonych. Pierwsze możemy objąć ogólnym mianem hipobaropatii, drugie zaś mianem hiperbaropatii. Mamy tu więc do czynienia bądź z obniżeniem ciśnienia atmosferycznego, a więc z rozrzedzeniem powietrza, czyli depresją barometryczną, która po-

woduje przejście od normobarii do różnych stopni hipobarii, bądź też ze zjawiskiem wzrostu ciśnienia atmosferycznego, a więc sprężeniem powietrza, czyli kompresją, której wynikiem jest przejście od normobarii do hi-perbarii. Odwrotnie zaś, powrót od niskich ciśnień do normobarii nazywamy aktem regresji barometrycznej, a powrót od wzmożonego ciśnienia do normalnego — dekompresją barometryczną. Wreszcie, pod mianem rekom-presji należy rozumieć akt zwiększenia ciśnienia, stosowany zazwyczaj w celach leczniczych po zbyt szybkim przejściu od hiperbarii do normobarii.

Hipobaria

Fizjologiczna reakcja organizmów na obniżone ciśnienie jest wielokierunkowa, zależy głównie od gatunku zwierząt i czasu trwania hipobarii. Można ją przedstawić następująco:

1) Wpływ mechaniczny depresji barometrycznej na jamy ciała. Zgodnie z prawem Boylc’a — Mariotte’a objętość gazu pozostaje w stosunku odwrotnie proporcjonalnym do wywieranego nań ciśnienia. A więc np. wskutek spadku ciśnienia o połowę — objętość gazów znajdujących się w jamach ciała wzrośnie podwójnie.

Tak więc gazy zawarte w przewodzie pokarmowym, jak również te, które znajdują się w jamach ciała (zatoki czołowe, szczękowe, ucho środkowe), będą powiększały swą objętość w miarę spadku ciśnienia w otaczającej atmosferze, tak jak podano poniżej.

Wysokość nad poziomem morza	Ciśnienie (w atmosferach)	Wzrost objętości gazów w jamach ciała
0	1	1-norma
5500 m	1/2	2-krotny
8400 m	1/3	3-krotny
10300 m	1/4	4-krotny
11600m	1/5	5-krotny
16000 m	1/10	10-krotny

Występuje więc w nich zjawisko nadciśnienia w stosunku do otaczającego środowiska powietrznego, rośnie bowiem prężność zamkniętych tam gazów, które zaczynają wywierać ucisk na ściany jam.

Jamy o ścianach podatnych, jak przewód pokarmowy, mogą powiększać swą objętość, wywierając parcie na przeponę i zamknięte ujścia naturalne, co powoduje potrzebę wydalania nadmiaru objętości gazu. Dlatego gwałtowne zmiany ciśnienia atmosferycznego są często czynnikiem etiologicznym schorzeń morzyskowych u koni.