46551 PB040686

172 Higiena i dobrostan zwierząt gospodarskich

Rozważając indywidualne utrzymanie loch na uwięzi w świetle dobfosla^ nie można pominąć kwestii cierpienia zwierząt, jakie obserwuje się w jyc| warunkach. Oprócz rozwoju różnego rodzaju stereotypii, towarzyszą ^ także zranienia okolic szyi i karku, a przyjmowana przez lochy pozycja a*, dzącego psa" prowadzi do pęknięć spojenia łonowego i innych defornu^ pasa miednicowego oraz przewlekłych infekcji dróg rodnych, a w późnij szym okresie syndromu MMA.

Fot. 5.10. Gryzienie obręczy kojca - stereotypia u loch zamkniętych w kojcach ind)«t&*e

Rozwijającym się stereotypiom c/.ęsto towarzyszą zaburzenia pkdł ści. a hypokincza powodowana uwięzią prowadzi do schorzeń lokonrp nych, które są bardzo bolesne, uniemożliwiające zmiany pozycji ot (wstawanie, kładzenie się). Obserwuje się także utratę równowagi lodi skutek bólu wynikającego ze schorzeń racic, co dodatkowo może pont wać nieumyślne przygniatanie prosiąt. Inną przyczyną cierpienia loch także ograniczenia ruchu. U loch pozbawionych w okresie ciąży moźliw poruszania się dochodzi do przedłużania czasu trwania porodu i zwijłg nej śmiertelności śródporodowej prosiąt.

Indywidualne systemy utrzymania loch prowadzą do ogranej przejawiania naturalnych instynktów, jak np. rycie czy ścielenie jas! przed porodem.

System grupowego utrzymania loch jest alternatywą utrzymani dywidualnego. Jest to system przyszłości, w którym najłatwiej jest poh? wymogi dobrostanu z nowoczesnością rozwiązań technicznych oran® mi ekonomicznymi produkcji. Jest on leż bardzo plastyczny, gdyż wf ramach można łatwo dokonywać ulepszeń i modyfikacji zgodnie i p® bami zwierząt i bieżącą koniunkturą na rynku. W systemie tyra

utrzymywane są na podłogach ściółkowych lub bczściołowych, w budynkach zamkniętych lub z dostępem do wybiegów, żywionych grupowo lub indywidualnie.

Interesującym rozwiązaniem grupowego utrzymania loch jest system pastwiskowy („outdoor paddock") (fot. 5.11).

Fot. 5.11. Budki dla loch z prosiętami w systemie pastwiskowym

Jest to system utrzymania ekstensywnego, najbardziej zbliżony do wa runków naturalnych. W tym systemie lochy przebywają poza budynkiem, na ogrodzonych areałach, a schronienie zapewniają im różnego typu wiaty, szopy i budki. Utrzymanie "outdoor" może być całoroczne lub ograniczone do cieplejszych pór roku. Z badań wynika, że utrzymanie loch na otwartej przestrzeni korzystnie kształtuje ich potencjał rozrodczy, gdyż wcześniej osiągają one dojrzałość płciową, jak również wcześniej wykazują ruję po odsądzeniu. System ten coraz bardziej rozpowszechnia się i to nic tylko w krajach o łagodnym klimacie, ale także takich krajach jak Austria, Szwecja czy Szkocja. W systemie tym utrzymywane są nie tylko lochy luźne, ale też lochy karmiące z prosiętami. Podstawą tego utrzymania są pojedyncze budki obficie wyścielone słomą, co w okresie zimowym wystarcza do utrzymania w gnieździe racjonalnej temperatury. Budki posiadają gabaryty pozwalające losze swobodnie obracać się wewnątrz oraz przyjmować pozycję leżącą w poprzek. W tym systemie utrzymania ważny jest też rodzaj gleby, na której posadowione są budki, w tym sensie, że nie może ona tworzyć błota w okresach zwiększonych opadów. Jak wynika z obserwacji, reakcje bcha-