PB040633

66 Higiena I dobrostan zwierząt gospodarskich

Obniżone ciśnienie atmosferyczne wpływa również na potencjał rozrodczy zwierząt. Liczne badania doświadczalne wykazały zmiany wsteczne w kanalikach nasiennych i tkance miąższowej jąder pod wpływem obniżonego ciśnienia. Stwierdzono również zjawisko superowułacji u samic przebywających w warunkach zmiennego ciśnienia atmosferycznego.

Obniżone ciśnienie atmosferyczne wynikające ze zmian pogodowych (a nie wysokości) może u łudzi wrażliwych wywołać zmiany w organizmie, którym towarzyszą bóle reumatyczne, bóle po ranach i bliznach pooperacyjnych, bóle głowy, pogorszenie samopoczucia. U zwierząt nie stwierdzono, chociażby ze względów metodycznych, takich objawów. Niemniej jednak u krów o wysokiej produkcji obserwowano spadek wydajności wskutek obniżonego ciśnienia. Zwierzęta są poddawane działaniom niskiego ciśnienia w czasie zmian pogodowych, podczas transportu lotniczego oraz wypasu górskiego. Przy wypasach górskich zwierzęta powinny być przepędzane do coraz wyższych partii gór stopniowo, aby mogły się aklimatyzować do warunków niskiego ciśnienia.

W niektórych budynkach może istnieć stan hipobarii wskutek stosowania intensywnej wentylacji wyciągowej (podciśnieniowej). Na przykład w brojłemiach może wystąpić tzw. syndrom wodobrzusza u kurcząt rzeźnych (zwany też w niektórych krajach chorobą wysokościową). Objawami są: obecność płynu w jamie brzusznej, uszkodzenie płuc, powiększenie prawej strony serca, atrofia torby Fabrycjusza. Choroba ta może wystąpić już w wieku 1 tygodnia, a śmiertelność gwałtownie wzrasta po 4 tyg. odchowu brojlerów. Także ciśnienie w inkubatorach, któremu towarzyszy zmniejszona koncentracja tlenu, ujemnie wpływa na wylęgowość jaj. Stwierdzono, że na wysokości 2195 m n.p.m. wzrost ciśnienia w komorze lęgowej o 35 hPa (26 mm Hg) poprawia procent wylęgu jaj kurzych.

Hiperbaria

Zwierzęta praktycznie nie są poddawane wpływom wysokiego ciśnienia atmosferycznego. Wyjątek stanowią budynki inwentarskie z wentylacją nadciśnicniową, gdzie wskutek ciągłego tłoczenia powietrza może wzrosnąć ciśnienie atmosferyczne o ok. 10 mm Hg. Ten stan podwyższonego ciśnienia (minimalna hiperbaria) nie powoduje najprawdopodobniej u zwierząt większych zmian fizjologicznych.

Do pomiaru ciśnienia atmosferycznego służą barometry rtęciowe i aneroidy, zaś do rejestracji (zapisu) barografy.

_Rozdział 2. Wpływ warunków mikroklimatycznych ..._67

2.6. Dźwięki i hałas

Środowisko akustyczne człowieka i zwierząt tworzą dźwięki słyszalne, odczuwalne oraz takie, których nic rejestrują żadne zmysły.

Pod pojęciem hałasu należy rozumieć dźwięki nieprzyjemne i w danej chwili niepożądane. Definicja ta podkreśla subiektywny charakter odczuwania dźwięków.

Według Puzyny (1982) hałas jest to bodziec akustyczny, który poprzez organ słuchu oraz nerw słuchowy oddziałuje na cały organizm zwierzęcia (człowieka) i jego zachowanie; natomiast wg Engela i wsp. (1979) -wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe lub szkodliwe drgania mechaniczne ośrodka sprężystego działające za pośrednictwem powietrza oraz organ słuchu i inne zmysły, a także elementy organizmu zwierzęcia (człowieka).

To, co nazywamy hałasem, można podzielić na hałas infradźwiękowy, słyszalny oraz ultradźwiękowy, a także drogowy i przemysłowy ustalony i nieustalony. Ze względu na przebieg czasowy można rozróżnić hałas ciągły, przerywany oraz impulsowy. Można też mówić o hałasie technologicznym (w budynkach inwentarskich) oraz fizjologicznym (odgłosy wydawane przez zwierzęta).

Dźwięk, aby w ogóle mógł być słyszalny, musi mieć dostateczną amplitudę fali, a także właściwą wysokość tonu. Sama istota dźwięku polega na przenoszeniu przez ośrodki obdarzone właściwościami sprężystymi (gazy, ciecze, ciała stałe) odkształceń spowodowanych w nich przez źródła fal. W powietrzu prędkość rozprzestrzeniania się fal dźwiękowych wynosi 340 m/s. Rozprzestrzenianie się fali dźwiękowej w ośrodku polega na powstawaniu zaburzeń ośrodka w postaci jego zagęszczeń i rozrzedzeń, które podążają za sobą w stałej odległości zwanej długością fali. Liczba takich samych odkształceń przeliczonych w jednostce czasu zwana jest częstotliwością fali i równa jest częstotliwości drgań źródła. Jednostką częstotliwości jest herc. Człowiek np. odbiera fale akustyczne o częstotliwościach zawartych w paśmie od 16 do 20000 Hz. Drgania o częstotliwościach niższych niż 16 Hz zwane są infradźwiękami, a powyżej 20000 Hz ultradźwiękami.

Zgodnie z normą PN-86/N-01338, w odniesieniu do infradźwięków sztucznego pochodzenia, wprowadzono pojęcie hałasu infradźwiękowego oraz hałasu niskoczęstotliwościowego.

W świecie zwierząt zakres słyszalności dźwięków ze względu na różnorodną budowę narządu słuchu jest bardzo różny i wynosi od 129 Hz