1 Nauko •
Ad.l. Prawotwórcza praktyka orgSTiow państwowych (parlament, prezydent) stanowienb nono prawnych to ciynnoii kompetencyjnego organu państwa, poprzez którą organ ten niejako żąda aby normy ukształtowanej przez niego treści były realizowane. Stanowienie prawa to akt kreujący normy prawne i nie jest wymagana zgoda adresatów. XIX w. to rozkwit prawa stanowionego. Stanowienie prawa jest obecnie podstawowym sposobem podawani, prawa focęcyHcS t ,
AdJ ma tu miejsce tworzone nowego prawa niejako przy okazji podejmowania decyzji w konkretnej sprawie . przez upoważniony do tego organ najczęściej sąd. Wypracowana ogólna zasada rozstrzygania przez sąd w danej sprawie staje się powszechna, podstawą rozstrzygania w podobnych sprawach (cominon law) - wiąże organ o takiej j samej randze lub niższej w rozstrzyganiu podobnych spraw. Prawo precedensowe rozpowszechnione jest w USA, j Wlk. Brytanii, Kanadzie, Australii l)nkxJ.£>
Ad. 3) stanowienie prawa może być jednostronne lub wielostronne, umowa jest odmianą stanowienia prawa, > Umowa jest czynnością prawotwórczą co najmniej dwustronną, w której strony ustanawiają wiążące je normy [ generalne i abstrakcyjne (układy zbiorowe pracy, prawo międzynarodowe, tworzone jest często w drodze umów)., Od umów wielostronnych należy odróżnić umowy społeczne , które nie mają charakteru prawnego Umowy prawa pływalnego jako cywilnoprawne również należy odróżnić, gdyż one nie tworzą prawa. m/r .aK rt
Ad 4) zwyczaj kształtuje się w długim przedziale czasu bez udziału państwa, spontanicznie (rozpowsKcnnione w średniowieczu). Podstawowe znaczenie miało uznanie zwyczaju przez władzę publiczną (sąd) za normatywną podstawę decyzji. Prawo zwyczajowe mające argument dawności było uważane za lepsze od'stanowionego, j Kształtowanie się prawa zwyczajowego na kontynencie europejskim było podstawową formą tworzenia prawa.. Przykładem normy zwyczajowej jest zasada powierzania urzędu premiera liderowi partii która zwyciężyła w wyborach. Zwyczaje mają istotne znaczenie w prawie międzynarodowym publicznym. t,-^
-Ad: S-opiaie uczonych prawników nie są uznawane za oficjalne źródło prawa. Ale uczeni prawnicy mają wpływ na h tworzenie prawa podczas prac przygotowawczych, których efektem są akty normatywne. Rola prawników jest | znaczna jeśli chodzi o stosowanie prawa np. komentarze. Poglądy nauki pomocniczo tylko wpływają na tworzenie | prawa.
5L SYSTEMY PRAWA: •
• całokształt obowiązujących norm pr. obow. w danym państwie w określonym czasie, uporządkowany w oparciu o prąyjęte kryteria.
Cechy system*; Jednolitość systemu, różnorodność, zupełność, określony stopień niesprzcczności,
Wyróżniamy; system prawa stanowionego i system common law.
Cechy systemu prawa stanowionego: Ma miejsce rozdzielenieprocesów tworzenia i stosowania prawa; Związek Z prawem rzymskim. '
precedensy - decyzje stanowiące podstawę orzekania w podobnej sprawie), Współcześnie zaciera się różnica tych dwóch systemów, które się przenikają.
42. PROBLEMATYKA STANOWIENIA PRAWA: *
Postulat racjonalności stanowienia prawa jest jednym z podsL wymogów stanowienia prawa: działania można uznać za racjonalne gdy jasno określony jest cel działania, środki realizacji celu są dobrane właściwie a metody działania cmożliwiają adekwatność wysiłków do wyników działania.
O. PROCES TWORZENIA PRAWA -* ‘f!ł \rofS'Oncr^
i OrioWn podejmowania dttyiil politycznych - ft działania Kierują całym procesem, formułowane są cele i kierunki regulacji oraz podstawowe zasady. W tych działaniach biorą udział podmioty, któro uczestniczą w sprawowaniu władzy politycznej w państwie.
2. Oormowywarńu orotekiu akta normatywnego - kontynuują dzielenia poprzednie w tym sensie iż ich celem jest sśeneeiowanie nowej regulacji prawnej w oparciu o podjęte wcześniej decyąje polityczno — prawne. W tym typie i driełsd poszukuje się właściwych środków prawnych do realizacji tego czego tfofycąyła deeyąja polityk zna. Opracowanie aktu musi zawierać sformułowanie tekstu aktu prawnego oraz uzasadnienie tego aktu. Dokonuje się tego wg. Dyrektyw technik prawodawczych adresowanych do osób opracowujących akty prawne. W tych ŚMłMkd muszą uczestniczyć podmioty fachowo.
I thitśwmU mnmmmrtanim I młmtmmiw toithllkoda flfaiń - UlUnOwłenł# skłU pflwnegO jott <0 #ftkl pOpfiłNłftłCh ^wki W lynamach autorytarnych, totalitarnych Jest to faza kontrolna do poprzednich ustaleń polityczna pwegak tad • systemach demokratycznych to fhaa kreatywna (np. Parlament ma możliwość korygowania trodsl
M WYKŁADNIA PRAWA I WNJOCKOWANlA PRAWNICZE
prawe te eperaąje myślowe polegąjąae na wydobywaniu a pmpleśe prawnych ronm pi )MMMts Pnedmłmno wykładni jest praepto prawny, eaar*ej tekst pr., etyli nmaedaio dnetara ■żMMge tratowanie, Ne ie ■dsmilt należy sśksśsesk wydnhyd a tekesni pythśsk m<
System common-law - cechy: Nie recypowały prawa rzymskiego; Ma miejsce tworzenie prawa przez sądy (tzw.