żuchwy. Wszystkie nacięcia powinny być duże, aby można było obejrzeć możliwie największe powierzchnie badanych mięśni. Łącznie wykonuje się 6 nacięć mięśni po 3 z każdej (lewej i prawej) strony żuchwy. Celem badania mięśni żwaczy i skrzydłowych jest przede wszystkim wykluczenie lub wykrycie obecności wągrów, dla których mięśnie te stanowią bardzo istotne miejsce predyle-kcyjne.
Badanie mózgowia wykonywane jest rzadko, jedynie przy stwierdzeniu u zwierzęcia charakterystycznych objawów nerwowych.
Narządy wewnętrzne
Badanie narządów wewnętrznych rozpoczyna się od narządów klatki piersiowej, które wraz z wątrobą i przeponą stanowią „ośrodek”.
Płuca. Na badanie płuc składają się: oględziny zewnętrzne, omacywanie, badanie węzłów chłonnych, oględziny przekroju płuc oraz tchawicy.
Przy oględzinach zewnętrznych ogólnych zwraca się uwagę na obrzęki, guzy i guzki, stany zapalne płuc i opłucnej, ślady po zrostach opłucnowych, zrosty opłucnowo-osierdziowe, powiększenie węzłów chłonnych i inne. Do części obserwowanych zmian należą:
□ zmiany pasożytnicze;
O nieswoiste stany zapalne płuc; a gruźlica płuc lub opłucnej (perlica);
3 promieni ca, nowotwory.
Gdy na podstawie widocznych od zewnątrz zmian można rozpoznać chorobę, na przykład gruźlicę, nacinanie tkanek nie jest wskazane, aby nie zanieczyścić rąk i narzędzi.
Badanie węzłów chłonnych (rys. 2). Na terenie płuc bada się
2 grupy węzłów chłonnych: tchawiczo-oskrzelowe, czyli rozwidleniowe (Inn. iracheobronchales s. bi/urcaliones) oraz śródpiersiowe (Inn. mediastinaleś).
Węzły chłonne tchawiczo-oskrzelowe (Inn. iracheobronchales) dzieląsię na: □ lewe (Inn. iracheobronchales sinislri);
3 prawe (Inn. iracheobronchales dextri) I największy z nich jest niekiedy nazywany „węzłem policyjnym”; jest zawsze mały (wielkości ziarna grochu); dość często znajduje się w stanie zaniku lub może go nawet zupełnie brakować; położony jest w miąższu płucnym, między płatem przednim i środkowym;
3 środkowe (Inn. tracheonronchales medii) — największy, położony w rozwidleniu tchawicy, między oskrzelami głównymi, jest drobnym węzłem (wielkości ziarna grochu); dość często może go brakować;
r
O przednie (Inn. iracheobronchales craniales, nazywane dawniej Inn. eparteriales) - ułożone są przy oskrzelu tchawiczym, w płacie przednim płuca prawego.
Węzły chłonne śródpiersiowe dzielą się na:
O doczaszkowe (przednie) (Inn. me-diaslinales craniales) - stanowią grupę niewielkich węzłów, położonych w przedniej części śródpier-sia, ku przodowi od rozwidlenia tchawicy; przy badaniu należy zwrócić uwagę na ich wielkość i wygląd bez specjalnego wyszukiwania;
O środkowe (Inn. mediastinales me-dii) - leżą grupowo w śródpiersiu, na wysokości rozwidlenia tchawicy;
O doogonowe (tylne) (Inn. mediastinales caudales) - ku tyłowi od rozwidlenia tchawicy; z grupy tej należy badać w każdym przypadku węzeł chłonny śródpiersiowy tylny najdłuższy (In. mediastmalis caudalis longissimus); węzeł ten ma bardzo duże znaczenie przy wykrywaniu gruźlicy, ponieważ:
| występuj| regularnie u bydła,
- jest łatwo dostępny i duży, a więc wygodny do nacinania i badania; jego długość dochodzi normalnie do 20 cm,
Rysunek 2. Węzły chłonne płuc bydła: a -Inn. mediastinales craniales, b - Imi mediastinales medii, e - Inn. mediastinales caudales, i - Inn. iracheobronchales sinistri, e - Inn. iracheobronchales medii, f- In. tracheobronchalis dester, g -Inn. iracheobronchales craniales