104F01

. _ksiąik< - zdanie podrzędne okolicznikowc celu i- * ''"Sednik pnwtdkm występujący w zdaniu nadrzędnym.

kiedy powrócisz. —> Odwiedź mmc po powrocie mc kiedy? po powrocie - okohezmk czasu: kiedy powrócisz -^^rzędne okolicznikowc czasu określające nadrzędnik odwiedź w zdaniu nadrzędnym.

htakic przekształcenie nic jest możliwe, to analizowanego biedzenia podrzędnego mc da się zaliczyć do żadnego z rodzajów ^'powiedzeń zastępujących czy uzupełniających jakiś składnik * biedzenia nadrzędnego. Na przykład w zdaniu Dowiedziałem się o ,_ufnui sesji egzaminacyjne/ w tym semei/rze,¹! co mnie mocno wypowiedzenie pierwsze jest nadrzędne, samodzielne, może ^oistmc dostarczyć pełnej informacji. a drugie jest podrzędne w stosunku mego i może istnieć tylko w oparciu o nie. Jednak nie określa ono żadnej _kx$ci zdania nadrzędnego, lecz tylko rozwija jego treść. Podobnie w powiedzeniu Po długie/ nieobecności Piotr wrócił do domu. w którym już %s&cy na mego czekali zdania podrzędnego w którym już wszyscy na niego _:;tkah nie można przekształcić w przydawkę czy mną część zdania, ponieważ nic stanowi ono określenia żadnego ze składników zdania pnw j Jt aadrzę^n^go. lecz określa cale /danie nadrzędne, rozwijając jego treść.

miami podrzędnymi rozwijającymi. Stąd *mosck praktyczny wypowiedzenie podrzędne, którego mc można przekształcić w podrzędni z.wią/ku w wypowiedzeniu pojedynczym, uznamy za •opowiedzenie rozwijające.

Przedstawione rozważania pozwalają na skonstruowanie następującej definicji wypowiedzenia podrzędnego:

1 Wypowiedzenie podrzędne zastępuje lub uzupełnia jakąś część wypowiedzenia nadrzędnego, albo rozwija treść wypowiedzenia

"Inc,

^C,«r

Zli

Wypowiedzenie podrzędne może pełnić funkcję ,|,_nv Mdmpdncgo. np funkcję

X

•) podmiotu

r(/r

ro

jak ha laka h\ l„ j

ni*

Podoba mi się (kto? co'^,l gra lego 14— jak gra u

bt orzeczniki

P"t"k iutro będzie taka (taka będzie'’) I

cłpnydnrki

likie’) | ♦— odlatujące no pnfudnu «— które odlaty wały na oo/S

Whtuti*

♦ - ■ odlot żurawi ♦— /ot odlatywały

potno

gd\Mo póino.

d> dopełnieni,i Widziałem (kogo’ co?)

c) okoliczmka WrńnUtik*M>\\»_

zydawk,

roa:

i.

patty

'czerpu!*

Wypowiedzenie podrzędne określonego podmiotowe, dopełnieniowe itd) me określa | nadrzędnego lecz tylko jeden z jego składników Fotmalme wypowiedzenie nadrzędne mogłoby występoJ można by po nim postawie kropkę (symbolizującą dł odpowiednią intonację) nawet wtedy, gdy me przynosi ono informacji. por wyżej a) Podoba mi się. c) Widziałem rura*

Natomiast wypowiedzenie podrzędne samoistnie wystJ Niepoprawne i bezsensowne byłyby użyte samoistnie zdania drtś.c) *fóórr odłatewah' na południe, d) ^%Jak odlatywały

Ponieważ między wypowiedzeniem podrzędnym a zastępów anym prą Ładnego. mc nawiązując do żadnej jego czękT] me podrrędmktcm wypowiedzenia pojedynczego istnieje ścisły paraleli® [_ wykry cie rodzaju wypowiedzenia podrzędnego jest możliw e w wynik W związku z podaną definicją wyróżnimy następujące typy wypowiedzeń przekształcenia danego wypowiedzenia w odpowiedni składnik wvpovi» podrzędnych

d»nil pojedynczego, np    1) Wypowiedzenie zastępujące zastępuje brakującątzpź

bś* jabłka, bort są socyste —»IW»< jdbtka soczyste (jabłka jakie' wypowiedzenia nadrzędnego, np. Lubią sluchac (czego?), <-—;«* spu^ą «*** - pnydwto bór, są soczyste - zdanie podrzędne przydawkom słowiki 1=    cZąl^^T).^-

l

putycył kssą^ę (przyszedłem po co?, w jakim cełu? pmyayć-okoliczal    _