104 4

94 Ogólne zasady uprawy roślin zielarskich

Częstość spulchniania zależy cni rodzaju gleby, warunków atmosferycznych oraz szybkości wzrostu roślin. Po raz pierwszy wzruszamy zazwyczaj bardzo wczesną wiosną nieraz jeszcze przed wzejściem roślin, oczywiście, jeżeli rzędy są wyznaczone przez inną roślinę szybko wschodzącą, potem w miarę potrzeby. Natomiast rośliny wieloletnie motyczymy zaraz po obeschnięciu pola. Czynność tę powtarzamy częściej w pierwszym okresie wegetacji, kiedy rośliny są jeszcze słabe i rozwijają się powoli, gdy zaś rozrosną się i pokryją całkowicie pole, zabieg ten staje się zbyteczny.

W drugim okresie wegetacji wzruszanie powierzchni stosuje się z reguły bezpośrednio po każdym zbiorze.

Odchwaszczanie. Czynność ta polega na kilku zabiegach.

1.    Usuwanie chwastów z międzyrzędzi za pomocą narzędzi ręcznych, jak motyki, strzemiączka, norkrosy, opielacze ręczne — planety oraz opie-lacze konne lub maszynowe. Stosowanie tych narzędzi jest możliwe przy odpowiedniej rozstawie rzędów: dla planetu najmniej 30 cm, dla opiela-czy konnych najmniej 50 cm, przy zmechanizowanej obróbce — 60 cm.

2.    Ręczne wyrywanie chwastów w rzędach, co jest na większych plantacjach czynnością kosztowną, wymagającą dużej ilości rąk roboczych.

3.    Chemiczne zwalczanie chwastów jest u nas stosunkowo rzadko stosowane i w odniesieniu do ziół wymagające wielkiej ostrożności. Zwalczanie chwastów środkami chemicznymi nie może mieć zastosowania do roślin uprawianych na liść lub na ziele.

Obsypywanie roślin (obredlanie). Obredła się rośliny uprawiane na korzeń, jak np. prawoślaz, lubczyk, pokrzyk, rzewień itp. Obsypywanie w tym wypadku ma podobne znaczenie jak dla roślin okopowych, tj. ułatwia i przyśpiesza przyrost masy korzeniowej. Obsypywanie wykonujemy planetem (po założeniu radełek) bądź obsypnikiem konnym wzdłuż rzędów albo na krzyż. Rośliny korzeniowe obredla się 1—2 razy w ciągu wegetacji.

Obredla się również niektóre inne rośliny, jak np. kołendrę, koper włoski, bieluń i cząber itp. Przez obsypanie części pędów tych roślin warstwą ziemi wzmacnia się ich system korzeniowy, co chroni przed wylęganiem, przewracaniem przez deszcze, wiatry itp. Takie obredlanie stosujemy zwykle raz do roku przed pojawieniem się pędów kwiatowych.

Oprócz tego obredlanie stosuje się również późną jesienią jako jeden ze sposobów przykrywania roślin wymarzających w naszym klimacie.

Podlewanie. Podlewanie jest stosowane najczęściej jako zabieg ułatwiający przyjęcie się rozsady lub przetrzymanie przez rośliny okresu suszy. Podlewa się w miarę potrzeby, ale za każdym razem obficie. Ręcznie podlewa się tylko małe plantacje roślin szczególnie cennych oraz w inspektach i na rozsadnikach.