108 4

nizmów napędu (koła zębate, łańcuch itp.).

Niedomagania mechanizmów rozrządu są głównie następstwem normalnego zużycia. Jedynie na trwałość przylgni grzybków i gniazd zaworowych wpływa sposób eksploatacji silnika. Do szybkiego wypalenia przylgni zaworów

Rys. 4.106. Typowe zużycie zaworu i gniazda wskutek wypalenia

przyczyniają się zbyt małe luzy zaworów, powodujące niedomykanie się zaworów, a więc stałe przedmuchy gorących gazów. Również praca silnika przy zbyt ubogiej lub zbyt bogatej mieszance prowadzi do szybkiego wypalania przylgni wskutek przewlekłego spalania w cylindrze i wydmuchiwania płonących jeszcze gazów.

Przyczyną poważnych uszkodzeń zaworów, a nawet całego silnika bywa pęknięcie sprężyny zaworowej. Może wówczas dojść do uderzenia tłoka o zawór, co grozi zgięciem zaworu, a nawet rozbiciem tłoka. Pęknięcia sprężyn powodowane są najczęściej zmęczeniem materiału lub wadami materiałowymi. Na zużywanie się pozostałych elementów układu (krzywki, popychacze, prowadnice) zasadniczy wpływ ma jakość i czystość oleju. Długotrwałe korzystanie z bardzo wysokich obrotów silnika sprzyja zarówno pęknięciu sprężyn, jak i zużywaniu się całego mechanizmu.

Rozbieranie zaworów i mechanizmów rozrządu

Dla przeprowadzenia naprawy zaworów w silnikach górnozaworowych należy zdjąć pokrywy zaworów i głowicę, zaś w silnikach dolnozaworo-wych — także cylinder. Następnie zdejmuje się dźwignie oraz wyjmuje zabezpieczenia zaworów i sprężyny zaworowe, po czym można wyjąć same zawory. Zdjęcie zabezpieczeń wymaga ściśnięcia sprężyn, co trudno jest wykonać bez pomocy specjalnych narzędzi, jak np. szczypce lub dźwignie.

Wyjęcie pozostałych elementów mechanizmu zależne jest od budowy silnika. Np. w silniku motocykla Junak można wyjąć krzywki i koła zębate

Rys. 4.107. Do wyjmowania zaworów służą specjalne dźwignie (Simson Sport)

napędu rozrządu po zdjęciu prawej pokrywy silnika i pokrywy rozrządu. Do wyjęcia popychaczy konieczne jest wyciśnięcie sworzni, na których obracają się koła zębate z krzywkami.

108