122

rozrządu dla niektórych popularnych w kraju motocykli.

Koła zębate napędu rozrządu są zazwyczaj odpowiednio cechowane i wówczas dla prawidłowego ustawienia wystarczy zazębić koła tak, aby znaki wzajemnie się pokrywały. Na rysunku 4.138 pokazano przykłady najczęściej stosowanych sposobów znakowania kół napędu rozrządu.

W razie braku oznaczeń na kołach, jeżeli rozrząd ustawiamy przy założonej głowicy i zaworach, sposób postępowania jest następujący:

—    wyregulować właściwe dla regulacji luzy zaworowe (luzy te są często znacznie większe do ustawiania rozrządu niż normalnie, do pracy silnika; przy podaniu kątów otwarcia i zamknięcia zaworów zamieszczone są wówczas dane, przy jakim luzie zaworowym określane są ww kąty),

—    po wyregulowaniu odpowiednich luzów zaworowych należy zamocować do wału korbowego tarczę, wykonaną z blachy lub tektury z dokładnie zaznaczoną podziałką kątową;

—    do jednej ze śrub kadłuba mocujemy wskazówkę, która podawać nam będzie na tarczy kątowe przemieszczenia wału;

—    ustawiamy tłok w ZZ, w położeniu odpowiadającym końcowi suwu wydechu i początkowi suwu ssania; od tego położenia tłoka określać będziemy kąty otwarcia i zamknięcia zaworów w stopniach obrotu wału korbowego i w tym celu tarczę z podziałką kątową należy tak ustawić, aby wskazówka wypadała wówczas na podział-ce zerowej.

Dokładne określenie położenia ZZ jest warunkiem koniecznym dla prawidłowego ustawienia rozrządu, dlatego przy wykonywaniu tej czynności dobrze jest posługiwać się czujnikiem, wspierającym się o denko tłoka lub prostym przyrządem zakładanym do otworu świecy w cylindrze. W niektórych silnikach położenia tłoka w ZZ oznaczane jest odpowiednią cechą na kole zamachowym lub iskrownikowym i kadłubie silnika.

—    Po ustawieniu tłoka w ZZ, obracamy wał korbowy w odpowiednim kierunku o taką ilość stopni, przy której powinno następować rozpoczęcie otwarcia zaworu ssącego;

—    pozostawiając wał korbowy unieruchomiony w tym położeniu, ustawiamy wałek rozrządu również w położenie, przy którym rozpoczyna się otwieranie zaworu ssącego — moment ten można

Rys. 4.139. Tarcza z podziałką kątową dc ustawiania czasów zaworowych

łatwo określić przez włożenie szczelinomierza między trzonek i dźwignię zaworu; rozpoczęcie otwarcia zaworu ma miejsce w chwili, gdy płytka szczelinomierza zostanie zaciśnięta i unieruchomiona między dźwignią a trzonkiem zaworu; jeszcze dokładniej można uchwycić moment rozpoczęcia otwierania się zaworu mając do dyspozycji czujnik, który przystawiamy np. do laski po-pychacza;

— z chwilą ustalenia położenia wałka rozrządu, przy którym rozpoczyna się otwieranie zaworu ssą-

122