191

5.3. Napęd tylnego koła

Napędy łańcuchowe

Wśród większości popularnych w Polsce motocykli, napęd z silnika do skrzynki biegów oraz od skrzynki biegów do tylnego koła przenoszony jest za pomocą łańcuchów. Niedomagania napędów łańcuchowych polegają najczęściej na:

—    zerwaniu łańcucha,

—    pęknięciu jednego (lub więcej) wałeczka względnie płytki ogniwa,

—    nadmiernym zużyciu łańcucha,

—    nadmiernym zużyciu kół zębatych łańcuchowych.

Pęknięcie łańcucha bywa spowodowane wadami materiałowymi lub wykonawczymi, nadmiernym zużyciem lub chwilowym przeciążeniem łańcucha. Oczywiście, wszystkie wspomniane wyżej czynniki mogą występować łącznie. Te same czynniki mogą spowodować pęknięcie jednego lub więcej wałeczków łańcucha.

W miarę zużywania łańcucha następuje powiększanie się luzów w uło-żyskowaniu poszczególnych ogniw,

Rys. 5.69. Zużycie ogniw łańcucha a — łańcuch nowy. b — łańcuch zużyty

ścieranie się wałeczków oraz wydłużenie (wyciąganie) płytek ogniw. W rezultacie zużycia podziałka poszczególnych ogniw oraz długość całkowita łańcucha ulegają zwiększeniu. I tak np. luz w uło-żyskowaniu poszczególnych ogniw nowego łańcucha mieści się zazwyczaj w granicach 0,01 mm. Wskutek zużycia luz ten może powiększyć się dziesięcio-

a

Rys. 5.70. Współpraca łańcucha z kołem zębatym

a — nowy łańcuch i nowe koło. b — zużyty łańcuch i zużyte koło

krotnie, a nawet więcej, co dla każdego złącza ogniw luz 0,1 mm. Przy łańcuchu o 100 ogniwach zwiększenie długości łańcucha wywołane tylko tym zwiększeniem luzów wyniesie około 1 cm. W praktyce można spotkać się nawet z trzykrotnie większymi wydłużeniami łańcuchów.

W wyniku wspomnianego wydłużenia łańcucha, zwiększa się podziałka każdego z ogniw łańcucha. Ta zwiększona podziałka przestaje odpowiadać podział-ce zębów kół, z którymi współpracuje łańcuch. Zamiast więc pracować mniej więcej wzdłuż koła podziałowego koła łańcuchowego, łańcuch zaczyna pracować po wierzchołkach zębów, powodując ich przyspieszone zużywanie się. Ponadto, w łańcuchu pracującym na

191