I
iv •• r
j) wirusowe: j!ryp;i, odra. Świnka, ospa wietrzna, różyczka, za palenie opon mózgowo-rdzeniowych, choroby przeziębieniowe wywoływane przez rinowirusy;
2) bakteryjne: gruźlica ptuc, angina, płonica, kmusiec. zapalenie płuc. Diomca;
— ' — * ■ • -
3) grzybowe: grzybice powierzchniowe, grzybice głębokie (asper-giloza, kryptokokoza).
Wiele drobnoustrojów obecnych w powietrzu jest alergenami, przede wszystkim grzyby pleśniowe (Aspergillus, Altemaria, Penicil-lum. Cladosporium), ale także termofilne promieniowce oraz pałeczki
Gram ujemne.
5.3. Przeźywalność drobnoustrojów w powietrzu
Na przeźywalność drobnoustrojów w powietrzu wpływają różne czynniki, zależne zarówno od warunków środowiskowych, jak i od samego mikroorganizmu. Najlepiej przystosowane do przeżycia w powietrzu są formy przetrwalne mikroorganizmów, na przykład endospory wytwarzane głównie przez bakterie z rodzajów Bacillus i Clostridium. Wysoka zawartość kwasu dwupikolinowego (do 10% s.m.) zapewnia im odporność na suszę i promieniowanie UV, a tym samym umożliwia przeżycie w warunkach abiotycznych przez długi czas (praktycznie nieograniczony). Także inne formy przetrwalne drobnoustrojów, m.in. konidia promieniowców i zarodniki grzybów, mogą w powietrzu przeżyć zdecydowanie dłużej niż formy wegetatywne. Istotnym czynnikiem decydującym o przeżyciu wegetatywnych form mikroorganizmów w powietrzu jest wytwarzanie barwników karotenoido-wych. Dzięki licznym wiązaniom podwójnym w cząsteczce (-C=C-) pełnią one funkcję przeciwutleniaczy i chronią przed fotooksydacją ważnych biologicznie cząsteczek (DNA, białka). Z kolei ochronę
211