134,135

| hf» Im pamiętał, >x unglouwkic określenie Htrrary eriticism jest pojemniejsze «>,l |><>| ^kn-śl* hm .krytyka literacka" i oznacza dr facto .badania literackie".    ■

!v Mimiki, /'/v /'ormaliit Crifin, „The Kenyon Revicw" 1951, nr i t. *. 7 j — cyt /aj /Wdl tblb fenta ty l.ittrury Thtory: A ReaAtr, red. K M Newton, Ha*ing»tokc~Ncw York l * *l< Kiwkę tych zalo/cii przeprowadził K Ihirkc (nazwany pr/cz K M Newtona „limit Nowrj Kiytyki") w hotnui/nł Cnti.nm //. /’• o/,//■/,-. .,„.11 |_w |

£itiĄition l.uayi un I.Jt, l.ittra/uif, ,m,ł Mtthotl, llcrkcley 19(18,11 4Hu \ufi,

tykanie z Północy i Południa

li Krytyka (New Criticism) to nazwa obejmująca działalność krytyków uni-||fckich, którzy niepodzielnie panowali na amerykańskiej scenie literaturo-|*cj między 1940 a 1970 rokiem’ i stali się głównym (najczęściej negatyw-) punktem odniesienia dla wielu kolejnych nurtów badawczych, takich jak ■turukcjonizm, Nowy Historyzm czy culturalcriticism. Głównym osiągnię-troretycznym Nowej Krytyki było odrzucenie subicktywno-imprcsyjncgo llograticzncgo wzorca krytyki literackiej i zwrócenie uwagi na autonomicz-hotić dzieł literackich. Podobnie jak formaliści rosyjscy, którzy swoje Litery pi.uowywali w ścisłym związku z rozwojem rosyjskiej poezji futurystycz-l 1 przedstawiciele Nowej Krytyki związani byli z rozwojem zarówno an-bgo, jak i amerykańskiego modernizmu⁴. Główni przedstawiciele Nowej ^i.CIcanth Brooks(1906-1994) iJohnCrowc Ransom (1888-1974)^0-

Amerykańska scena literaturoznawcza

Autonomiczna wartość dzieta literackiego

|#T

Ml'¹

Ili / południa Stanów Zjednoczonych (w latach 1935-1942 Brooks It IVnn Warren redagowali „Southern Review”) i związani byli z tak zwa-Mgi.imą, uzasadniającą gospodarczą autonomię Południa⁵. W latach cztcr-

a |Nichodzi z książki J.C. Ransoma The New Criticism (1941). Trzeba jednak pamię-><' c ) raz pierwszy została użyta przez amerykańskiego badacza doktryn literaturo-tavi łt Joela I . Spingama w roku 1910 na oznaczenie krytyki, która dzieło sztuki „roz-[ Juko I 1. ło sztuki, doskonałe samo w sobie \completc in itselj]". luk / <vui HtmUury Borisa Tomaszewskiego (1925) jest podsumowaniem działalności roli i’ 'finalistów, tak Teorif literatury Wcllcka i Warrena (1942; wyd. polskie: red. M. Żu-(lnu 1 I Krycki,Warszawa 1976) można uznać za kompendium literaturoznawstwa bli-I* |- i¹ idom New Criticism. Porównanie obu książek dowodzi, żc formalizm rosyjski i Nrw mimo wiciu kulturowych różnic, są teoriami bliźniaczymi. Świadczy o tym choćby Ht Im 1 .ickolei jako dominacji funkcji estetycznej, sformułowana przez R. Wcllcka, nota-■tmlu, aktywnego uczestnika Praskiego Koła Lingwistycznego w latach trzydziestych, ^Ł%W|*«d|ii.i...wnika Jakohsona. Wcllck w cz.imc wojny kierow.d Katedrą Anglistyki na jtfriHiyof low.i,gd/ie |H)tk.ił Austina Warrena, współautora Tcor i i literatury. Książkę tę 'Dx Mi II rhi n (i unie to Litowy Thtory &. Criticism, Baltimore 1994, s. 5 21, uznał za „być może ||nl■lliiii jwą (i najmniej polemiczną) próbę sformułowania teorii dla Nowej Krytyki", ■ijprowtił J.Culler.antylnduitrializm. który połączył południowych krytyków w szko-d Im przekształcić ideę „autonomicznej, samowystarczalnej farmy w ideę autono-ismowystari żalnego wlero/a" | Cullcr, /*'tarnin% thr Sięn: Criticism and its In jtfWuUłhud i9^Hłł.* V-

Główni przedstawiciele Nowej Krytyki